Bonden in actie tegen ‘EC-trucje’ om liberalisering spoor af te dwingen
De vakbonden FNV Spoor, European Transport Workers’ Federation en andere bonden uit diverse EU-lidstaten voeren op dinsdag 28 februari actie in Brussel op station Brussel-Luxemburg. De vakbonden zijn fel gekant tegen de manier van de Europese Commissie om de liberalisering van het spoor te realiseren. “Een flagrante schending van de democratie”, vinden de bonden, die tegenstander zijn van deze liberalisering, omdat die ten koste zou gaan van de werknemers in de branche.
“Wij zien in alle publieke dienstverleningssectoren dat vergaande privatisering en openbare aanbestedingen altijd ten koste van de werknemers gaat”, stelt FNV Spoor namens de samenwerkende vakbonden. “Slechtere arbeidstijden, slechtere arbeidsvoorwaarden, minder vaste banen en uiteindelijk ook slechter voor de klanten/reizigers. Kijk ook naar het streekvervoer waar niet alleen de arbeidsvoorwaarden onder druk staan, maar ook de dienstregeling. Steeds minder lijnen omdat de markt stelt dat een lijn niet rendeert.”
De vakbonden refereren ook aan andere mislukte privatiseringen. “Kijk ook naar de verdwenen postbode en in de zorg naar onder andere de thuiszorg en jeugdhulpverlening. Bij openbaar aanbesteden kijkt men nu eenmaal vooral naar de kosten. De kosten van de trein zijn niet te beïnvloeden, dus kijkt men naar de personeelskosten. Niet alleen naar de arbeidsvoorwaarden, maar ook naar het aantal werknemers voor de klus. Meer marktwerking betekent gewoon stevige verslechteringen voor al het NS personeel maar uiteindelijk ook nog voor al het spoorpersoneel.”
Op dit moment is het nog zo dat een lidstaat, als het goed onderbouwd is, het hoofdrailnet onderhands gunnen aan een partij naar keuze, die natuurlijk wel aan alle voorwaarden moet voldoen. Althans, zo denkt men er in Nederland en België over. Nederland wil het hoofdrailnet vanaf 2025 opnieuw onderhands voor tien jaar gunnen aan de NS, België aan hun NMBS. Vanzelfsprekend zijn andere vervoerders daar tegen, ze willen ook een stuk van de taart. De politiek in Nederland ziet dat niet zitten, de politiek in België evenmin en de vakbonden dus al helemaal niet.
‘Flagrant bewijs voor gebrek aan respect voor EU-democratie
De Europese Commissie wil toch afdwingen dat het hoofdrailnet openbaar wordt aanbesteed. “Ze wil dat doen door toepassing van de PSO-interpretatieve richtlijnen (EG-richtlijnen begeleiden meestal sommige EU-wetten) die toch moesten worden herzien”, stellen de bonden, die daar furieus over zijn. “Met deze onwettige, gedurfde stap probeerde de EC in feite de verordening via “de achterdeur” te wijzigen, zonder het Europees Parlement en de Raad erbij te betrekken. Dus op slinkse wijze buiten de democratie om.”
De bonden zijn het nu beu en gaan over tot actie. “We beschouwen dit als een flagrant bewijs van gebrek aan respect voor de EU-democratie. In het afgelopen jaar hebben we meer dan 10 brieven naar EG-ambtenaren gestuurd, we hebben de kwestie aan de orde gesteld bij de lidstaten, waaronder Nederland en het Europees Parlement. Het EP heeft de directoraat-generaal Mobiliteit en Vervoer (DG MOVE) twee keer gebeld om zijn TRAN-commissie (EP Commissie vervoer en toerisme) bij te wonen en zich ertoe te verbinden de richtlijnen binnen de geest van de wet te houden. De laatste uitnodiging (voor de TRAN-vergadering van januari) werd door DG MOVE afgewezen. Ondertussen onderneemt de commissaris voor vervoer actie tegen lidstaten die doorgaan met het toekennen van passagiersvervoer per spoor via onderhandse gunning. De herziene richtsnoeren zijn echter nog niet door de EG gepubliceerd. Maar het ontwerp blijft geheim en er is geen verder overleg met de sociale partners en de belanghebbenden. Dat kan natuurlijk niet.”
De actie van de vakbonden vindt plaats op dinsdag 28 februari vanaf 14.00 uur op Station Brussel Luxemburg. Om 15.00 uur zal een ETF-delegatie binnen in gesprek gaan met Europarlementariërs.
Of de vakbonden gelijk hebben in hun stellingen en stellingname, dat is nog maar de vraag. SpoorPro heeft het ministerie van IenW, NS en Legal Rail inmiddels om een reactie gevraagd. Wordt vervolgd dus.
Lees ook:
ik neem aan dat met ‘liberalisering van het spoor’ gedoeld wordt op liberalisering van het personenvervoer over spoor, en dat die term geen betrekking heeft op het goederenvervoer over spoor.