Een uitzending van het televisieprogramma Zembla in april over te hoge concentraties kankerverwekkend kwartsstof bij werken aan het spoor het nodige stof opwaaien in de spoorsector. Berende Spoor- en grondwerken uit Oosterhout kwam na de uitzending in actie met de ontwikkeling van een nieuwe machine om stofvorming tijdens spoorwerk tegen te gaan. Directeur Jan-Hein Schoot legde in de uitzending van SpoorProTV uit hoe het werkt.

Volgens Zembla worden spoorwerkers al zeker tien jaar lang blootgesteld aan te hoge concentraties kankerverwekkend kwartsstof. Kwartsstof kan vrijkomen tijdens werkzaamheden met spoorballast. De uitzending betekende voor Berende Spoor- en grondwerken, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de verhuur van bemande spoorwerkmachines, de aansporing die men nodig had om het plan waar al langer over nagedacht werd, nu echt tot uitvoering te brengen. Het resultaat? Een rail-dumptruck omgebouwd tot rail stofbestrijdingsunit.

Anderhalve maand ontwikkelingstijd

“We hebben het voertuig met ons team in ongeveer anderhalve maand ontwikkeld. Vorige week vrijdag is de waterdumper goedgekeurd en afgelopen weekend voor het eerst uitgeprobeerd door Dura Vermeer bij een project in de Waalhaven. Daar zijn we tot en met vrijdag 28 mei actief. Men is razend enthousiast”, zegt Schoot over de nieuwe creatie.

Schoot spreekt lovende woorden over iedereen die bij het keuringsproces betrokken was. “Voordat het voertuig in Nederland arriveerde hadden we de TÜV al geïnformeerd over het apparaat, dus het proces was al in gang gezet. Zo kon bij aankomst gelijk een voorkeuring door de keurmeester uitgevoerd worden, waarna de nakeuring al net zo vlot ging. De TÜV heeft ons fantastisch ondersteund”. Inmiddels stromen bij Berende de aanvragen binnen. Onder meer van spooraannemer Dura Vermeer en van Swietelsky, die de machine graag willen inzetten voor het project Metro aan Zee in Hoek van Holland.

Aanpassingen

De waterdumper heeft een tank waar zes à zeven kuub water in kan. Het apparaat is zelfaanzuigend, waardoor het voertuig terecht kan bij een sloot of bij een bufferpunt langs het spoor. Aan de voorzijde zit een waterkanon dat zowel omhoog en omlaag als van links naar rechts kan spuiten.

Daarnaast is de voorzijde voorzien van een hogedruksysteem en sproeiers waarmee dwarsliggers en spoorstaven schoongespoten kunnen worden. Aan de zijkanten zitten ook sproeiers, om zo het nevenspoor te besproeien. Achterop zitten tenslotte nog eens drie sproeiers.

“We wilden al langer een zelfrijdende unit maken die flexibel, efficiënt, wendbaar, een lage bodemdruk geeft en makkelijker te transporteren is”, legt Schoot uit. “Een rail-dumptruck was daarvoor ideaal. We hebben uiteraard wel aanpassingen moeten doen om van de laadbak een tank te maken. Daarnaast waren er tal van hydraulische componenten nodig voor de hogedrukinstallatie en het waterkanon.”

Bekijk hier het interview met Jan-Hein Schoot:

Tweede exemplaar

Inmiddels staat ook een tweede exemplaar klaar op de band om omgebouwd te worden. Daar zullen enkele verbeteringen op doorgevoerd worden ten opzichte van de eerste waterdumper. Details daarover kon Schoot nog niet loslaten. Wel liet hij weten dat er ondermeer over nagedacht wordt om toevoegingen bij het water te mengen, om ervoor te zorgen dat de stof aan de ballast blijft kleven. Dat moet echter nog uitgedacht worden.

Lees meer:

• ProRail bant ballaststenen uit drie steengroeves voorlopig vanwege schadelijke kwartsstof
• ProRail en spoorsector reageren op onrust gezondheidsrisico ballaststof
• ProRail: spoorwerkers weer gewezen op dragen stofmaskers
• voestalpine maakt efficiencyslag met logistiek spoorballast
• Proef met stofarme lostrein in Duitse spoortunnel geslaagd
• Stofarme werktrein ingezet bij spoorwerkzaamheden Gouda
• Eerste ervaringen met stofarme werktrein positief
• Spoorbedrijven starten fonds voor ‘stofarme’ ballasttrein