In de aanloop naar het SpoorPro Seminar ‘Elektrisch werken aan het spoor’ blikken we met onze sprekers vooruit op de onderwerpen die tijdens het seminar uitgebreid besproken worden. We legden hen allemaal dezelfde vragen voor. Een van de sprekers tijdens het evenement op 13 december in Amersfoort is innovator Robert Galjaard van Strukton Rail Nederland. Hij vindt dat het uitspreken van een droom – in 2030 emissieloos werken – inspirerend werkt en verwijst daarbij naar een uitspraak van John F. Kennedy.

Elektrisch werken aan het spoor of op waterstof?

“Duidelijk is dat we de stap naar emissieloos werken op korte termijn gaan zetten. Dat is een systeemsprong van het ene naar het volgende energievoorzieningsysteem. Aannemers die werken aan het spoor hebben geen uitgesproken mening over ‘elektriciteit’ of ‘waterstof’. De vraag die voorligt is: welk energievoorzieningsysteem kan tijdig de rol op zich nemen van ‘volwassen alternatief’ voor fossiele brandstoffen.

Er komen steeds meer signalen dat grote systemen als bouwmachines en werktreinen in ieder geval in het komende decennium zullen overschakelen naar elektriciteit als energiedrager. In dat verband is de uitspraak veelzeggend van dhr. Obst, directeur Sales Duitsland van treinbouwer Stadler. Hij geeft aan dat nagenoeg altijd de voorkeur wordt gegeven aan de ‘batterijtrein’ boven de ‘waterstoftrein’ bij aanbestedingen in Duitsland. De enige uitzondering op die regel is als de ‘waterstoftrein’ dwingend wordt voorgeschreven in een aanbesteding. Stadler bouwt zowel batterijtreinen als waterstoftreinen, en heeft dus geen ‘agenda’ om het ene of het andere systeem te promoten.

Indien deze systeemkeuze voor ‘elektriciteit’ zich zo nadrukkelijk aftekent voor zware spoorse machines, dan rust op de eigenaar van de Nederlandse railinfrastructuur, 100 procent aandeelhouder van Railinfratrust BV, het MinIenW, de verantwoordelijkheid om concessiehouder voor het beheer van de railinfrastructuur (ProRail) op te dragen om de noodzakelijke faciliterende netinfrastructuur te realiseren voor de branche van spooraannemers.”

Lost elektrificatie van het materieel een belangrijk deel van de stikstofopgave op?

“Hier is het perspectief belangrijk. Als je kijkt naar de hele keten, dan zie je dat ‘spoormaterieel’ een schakel vormt in de hele keten om bedrijfsmatige activiteiten emissieloos te laten plaatsvinden. Naar mijn idee is dat het juiste perspectief.

Een ander perspectief is om in te zoomen op het laagste detailniveau, en dan conclusies te trekken. Om een specifiek voorbeeld te geven. Een diesellocomotief verbruikt per jaar 100.000 liter diesel. Dat is vergelijkbaar met het jaarverbruik van 40 dieselauto’s. Dan lijkt de vraag op te komen: “Waarom zou ik een dieselloc uitfaseren, als ik beter de leasevloot emissievrij kan maken”. Laten we wegblijven bij deze merkwaardige redeneerlijn, en het één doen en het ander niet laten.”

Is 2030 reëel of moeten we ervan uitgaan dat er pas in 2050 volledig elektrisch gewerkt wordt aan het spoor?

“Een richtjaar werkt heel goed om ambitieus te worden. Denk aan de speech van John F. Kennedy: “We choose to go to the moon”. Op het moment dat hij die speech uitspraak, beloofde hij dat er voor 1970 een Amerikaan op de maan zou rondlopen. Terwijl hij in 1962 nog geen idee had tegen welke problemen de uitvoeringsorganisatie aan zou lopen bij het realiseren van die ambitie. Zo werkt het uitspreken van een ‘droom’ inspirerend. Maar als we als boekhouders gaan redeneren hoe onmogelijk is om alles op orde te hebben in het jaar 2030, dan praten we elkaar de put in, inplaats dat we elkaar inspireren. Ik kies voor de inspiratie van Kennedy, en ik heb een hekel aan de boekhouders.”

Wat moet er gebeuren om de transitie naar elektrisch werken succesvol te laten zijn?

“Laten we het eens versimpelen. De transitie naar elektrisch werken is een feit. We kunnen die transitie wat sneller of langzamer laten gaan. We kunnen elkaar vliegen afvangen of we kunnen samenwerken. Het zal van marginale invloed zijn op het transitieproces. Voorbeelden uit het verleden? Denk dan eens aan de trekschuit waar we zo verknocht aan waren. Kijk op google maps naar de uitgebreide trekvaart-infrastructuur die nog steeds zichtbaar is in de westelijke provincies. En probeer dan eens een trekvaart-ticket voor de overtocht Leiden-Haarlem te kopen. Ik geef je op een briefje: dat gaat je niet lukken. Dit is dus een pleidooi om het onvermijdelijke niet te ontkennen, en gezamenlijk de verantwoordelijkheid te nemen voor een soepele overgang.”

Wil je alles weten over ‘Elektrisch werken aan het spoor’ en wat de rol van Strukton Rail Nederland daarin is, schrijf je dan nu in voor het SpoorPro Seminar van 13 december in Amersfoort. Dan weet jij straks wat de uitdagingen én de oplossingen zijn om in 2030 volledig emissieloos aan het spoor te kunnen werken.

Lees ook:

• 1 miljard euro subsidie voor emissieloos bouwmaterieel
• Spoorpro.nl lanceert seminar over de uitdagingen van elektrisch werken
• ProRail wil emissievrije bouwplaatsen in 2030
• ‘Strukton in drie fasen naar volledig elektrisch werken’
• ProRail geen voorstander van biobrandstof in transitie naar duurzamere bouwmachines
• Grootste uitdaging bij emissieloos werken is voldoende stroom en laadinfra
• Emissieloze bouwplaats komt nu nog voor rekening van de aannemer
• Projecten moeten in onze duurzaamheidsstrategie passen, anders doen we ze niet