De Duitse federale onderzoeksinstantie voor spoorongelukken BEU heeft donderdag bekendgemaakt dat ondeugdelijke dwarsliggers de oorzaak waren van de ontsporing vorig jaar juni van een dubbeldekstrein bij Garmisch-Partenkirchen. Daarbij kwamen vijf mensen om het leven. Al maandenlang bestond het vermoeden dat de dwarsliggers ermee te maken hadden. In Nederland bestaan geen problemen met betonnen dwarsliggers, zei ProRail eind 2022 in gesprek met SpoorPro.

De ontsporing bij Garmisch-Partenkirchen gebeurde bijna precies een jaar geleden, op 3 juni 2022. Naast de vijf doden vielen er zeker 16 gewonden. Al snel wisten Duitse media te achterhalen dat het spoor op traject op de nominatie stond om vervangen te worden die maand. In juli begon Deutsche Bahn (DB) met een inspectieronde van betonnen dwarsliggers. Dat werd toen aangekondigd als preventieve maatregel, niet als bevestiging dat er mogelijk problemen waren.

In augustus later kwamen onafhankelijke onderzoekers tot de voorzichtige conclusie dat het probleem wel eens het gebruik van een verkeerde steensoort zou kunnen zijn, waardoor een vorm van betonrot is opgetreden. De inspectierondes van DB werden vervolgens uitgebreid, ook om dat niet direct duidelijk was waar de gewraakte dwarsliggers – die van hetzelfde type als bij Garmisch-Partenkirchen – precies lagen. Op woensdag maakte het bedrijf bekend dat het dit jaar 480.000 dwarsliggers gaat vervangen, waar zo’n 80.000 op jaarbasis gebruikelijk is.

Boekwerk

Eind vorig jaar sprak SpoorPro met ProRail over de kwestie. De spoorbeheerder bevestigde dat er in Nederland geen dwarsliggers van de bewuste (Duitse) fabrikant liggen. “Wij hebben gelukkig, meer dan DB, alle ‘assets’ goed in beeld. We weten dus heel precies ‘waar wat ligt’, dus in een geval als waar DB nu mee te maken heeft zou het bij ons meer bureauwerk dan veldwerk zijn”, aldus ProRail.

“We hebben heel, heel uitgebreid beschreven waar dwarsliggers aan moeten voldoen. Er staat bijvoorbeeld heel precies omschreven welke krachten dwarsliggers moeten kunnen weerstaan. Het is een heel boekwerk, zo uitgebreid is het beschreven. Daarin zijn dus ook de samenstelling en de exacte eigenschappen van het beton meegenomen. Op basis van die beschrijving en bijbehorende eisen moeten de dwarsliggers dus worden ingekocht door de aannemers waar we voor een bepaald project mee in zee gaan.”

“We hebben alles zodanig vastgelegd dat aannemers weten dat ze alleen materialen van de meest hoogwaardige kwaliteit mogen toepassen. En producenten die materialen leveren die 100 procent aan al onze eisen voldoen, dat zijn er niet zoveel, dus vandaar dat aannemers als vanzelf bij die bedrijven terechtkomen.”