Esri Nederland verzorgt de technologie voor geografische informatiesystemen, ook wel GIS genoemd. ArcGIS, het platform voor de kaarten van Esri, wordt op verschillende manieren en in verschillende sectoren ingezet, ook in de spoorsector. Bijvoorbeeld bij het plannen en uitvoeren van werkzaamheden. SpoorPro sprak erover met key account manager Lisette Verzijl.

De toegevoegde waarde van geo-informatie laat zich verraderlijk eenvoudig samenvatten: een visualisatie moet zorgen voor een geïntegreerd beeld van een situatie of locatie, zodat betrokkenen betere besluiten kunnen nemen. Denk aan plannen voor de herinrichting van stationsgebieden, bij uitstek locaties waar heel veel betrokkenen met uiteenlopende belangen bij elkaar komen. Of wanneer er ’s nachts aan het spoor gewerkt wordt. Dan zijn grote papieren werktekeningen niet alleen lastig, maar ook foutgevoeliger. Dan liever werken in ArcGIS met openbare data van ProRail, die je bij je kunt hebben op een tablet of mobiel.

Maar voordat zo’n visualisatie er is, zijn er flink wat stappen doorlopen qua presentatie, het analyseren van de data en de manier waarop informatie gedeeld wordt. “Een viewer, zoals we dat noemen, is belangrijk. Want dan krijg je een kaart naar eigen inzicht en op basis van je eigen data. Dat is voor bedrijven vaak ook de eerste kennismaking met Esri”, legt Verzijl uit. “Natuurlijk kun je via Google Maps ook een hoop zien, maar dan kijk je in feite naar wat Google je voorschotelt en niet naar je eigen data.”

‘Wat voor ons een eenvoudig te produceren kaart is, kan voor iemand anders heel waardevol zijn’

Een voorbeeld van het ontsluiten van gegevens, de logische volgende stap, is de zogeheten Levende Atlas van Esri die ProRail gebruikt voor het delen van zijn geografische data met zakelijke partners. Die bedrijven kunnen op hun beurt die gegevens voor de eigen analyse- en GIS-systemen gebruiken. “Een GIS-systeem is mooi, maar zonder data heb je er eigenlijk niet zoveel aan. Middels de Levende Atlas worden kant-en-klare Nederlandse datasets aangeboden waar andere partijen hun voordeel mee kunnen doen. Het is een laagdrempelige manier om de gewenste data op te halen”, zegt Verzijl. Via ArcGIS kun je als gebruiker kaarten oproepen en die via aanvullende data van extra kaartlagen voorzien, want wat voor een partij als NS relevant is, is misschien minder belangrijk voor een aannemer. En omdat de basis dezelfde is, lopen partijen niet het risico elk naar een andere realiteit te kijken.

Een visualisatie helpt bovendien om bedrijven, instanties en mensen snel bij de hand te nemen en te informeren. “Wat voor ons een eenvoudig te produceren kaart is, kan voor Tweede Kamerleden in een commissie heel waardevol zijn. En door iets via een interactieve kaart duidelijk te maken in plaats van een PDF, creëer je ook meer betrokkenheid. Zo kunnen omwonenden in de planningsfase van een project bijna letterlijk en figuurlijk meekijken en indien nodig gehoord worden”, aldus Verzijl, die toevoegt dat er ook diepere samenwerkingen voorkomen, bijvoorbeeld als er een dashboard gebouwd moet worden. Of wanneer Esri-software de basis vormt voor een zogeheten digital twin van het spoornet of van de gebouwde omgeving van het spoor.

“Nu data als het ware als water uit de kraan komt, zijn meer partijen in staat om zelf kaarten te maken en op die manier informatie te delen. Ook dat zorgt voor meer betrokkenheid”, gaat Verzijl verder. Dat betekent wat haar betreft niet dat de kwaliteit van visualisaties daardoor ter discussie komt, in tegendeel. “Juist de traditionele experts kunnen zich nu meer focussen op het maken van betere kaarten, bijvoorbeeld met behulp van kunstmatige intelligentie”.

Volgende grote ontwikkeling

Want kunstmatige intelligentie is vooruitkijkend de volgende grote ontwikkeling. Combineer je dat met geografische informatie dan ontstaat in de wereld van Esri de zogeheten Geospatial Artificial Intelligence, kortweg GeoAI. Er lopen binnen de spoorsector al een aantal trajecten met GeoAI, zegt Verzijl. Daarin verschilt de betrokkenheid van Esri. “In sommige gevallen leveren we alleen de ‘motor’ en laat de klant het verwerken van de data door een andere partij doen. Zelf hebben wij een zogeheten innovatiesprint gedaan met ProRail voor locaties van zonnepanelen. Waar zit de potentie? Op welke daken moeten ze komen en onder welke hoek leveren ze het meest op?”

Concluderend zegt Verzijl dat de transitie naar werken met geo-informatie, visualisaties en dadelijk ook met GeoAI in volle gang is. Ook in de spoorsector, die wat haar betreft tot de koplopers behoort op het vlak van deze innovatie. Meer weten? Klik dan hier.