Donkere wolken boven bouwproject nieuwe Brusselse metrotunnel
In Brussel dreigen flinke kostenoverschrijdingen en vertragingen rond de bouw van een nieuwe metrotunnel onder het Zuidpaleis. De Brusselse vervoerder MIVB heeft daarom het consortium SM Toots (Besix, Jan De Nul en Franki Construct) in gebreke gesteld. De MIVB eist onder meer een schadevergoeding van 50.000 euro per kalenderdag dat ze niet aan de werkzaamheden beginnen. De aannemer heeft tot 8 maart de tijd om een oplossing te zoeken.
Het gaat om het eerste deel van het metroproject, ten zuiden van het Noordstation. Daar vormt de MIVB de bestaande pre-metrolijn om tot een volwaardige metro. Daarvoor zijn er omvangrijke bouwplaatsen aan het Albertstation en in de buurt van het Zuidstation, waar een stukje nieuwe tunnel wordt gegraven en een gloednieuw metrostation wordt gebouwd. Er duiken echter problemen op voor een stuk tunnel onder het Zuidpaleis. Daar moet een sectie van 120 meter gegraven worden, om zo de bocht te vergroten van het bestaande traject zodat een metro er makkelijk door kan.
Steunpilaren
Het consortium SM Toots (Besix, Jan De Nul en Franki Construct) had gekozen voor een techniek met steunpilaren die in de grond gaan. Die staan allemaal dicht tegen elkaar om zo de wanden te vormen van de toekomstige metrotunnel. In de zomer van 2021 legde de aannemer de werken stil door problemen met de instabiele moerassige ondergrond. Door de oude Zenne-bedding is het er heel vochtig en drassig.
Sindsdien liggen de tunnelwerkzaamheden stil en blijft het ook stil langs de kant van het consortium. “De aannemer kwam aandraven met een offerte voor die 120 meter aan tunnelwerken dat het budget van de volledige tunnelwerken van goed een kilometer, ruim zou verdubbelen. Dat is voor ons natuurlijk onaanvaardbaar. Bovendien weigert het consortium ons ook details te geven van dat extra budget en rekent het op 8 jaar extra werken”, zegt An Van hamme, woordvoerster van de MIVB. “We hebben het consortium gevraagd om de werken verder te zetten zoals gepland, wat in januari nog steeds niet gebeurd was. Daarom hebben we hen in gebreke gesteld. We hopen dat de aannemer ons nu een offerte geeft die qua tijd en budget wel aanvaardbaar is.”
Twee opties
Er liggen momenteel twee opties op tafel. “Er kan gekozen worden voor bredere, zwaardere en langere palen”, zegt Van hamme. “Dat is dezelfde techniek die de aannemer aanvankelijk had opgegeven. Maar dan natuurlijk een aanvaardbare prijs en binnen een redelijke termijn.”
Een tweede optie is om het Zuidpaleis, dat niet beschermd is, deels te ontmantelen, met behoud van de gevels. “Er wordt dan gewerkt met muren in gewapend beton in plaats van palen”, aldus Van hamme. “Daarvoor moet er van binnen uit in het Zuidpaleis gewerkt worden. “De gevels kunnen blijven staan, maar het dak van het oostelijke gedeelte, dat met de sporthal, moet eraf om met de machines binnen te laten. We hebben geen voorkeur. Wij willen een scenario dat zo weinig mogelijk kost en zo kort mogelijk duurt.”
Geen oplossing
Als de aannemer daadwerkelijk een dwangsom moet betalen, zijn de gevolgen niet mis. “De aannemer riskeert ook drie jaar niet meer op andere MIVB-werven te mogen werken”, zegt Van hamme. “De aannemer is ook wettelijk verplicht om ook bij andere opdrachten steeds uit te leggen waarom die uitgesloten is door de MIVB. Dat is wettelijk zo. Dat hangt hem boven het hoofd. We hopen dat het niet zo ver komt en dat de aannemer met een oplossing komt.”
De MIVB benadrukt dat alle andere werken voor de bouw van Metro 3 wel volop doorgaan. De geraamde kosten voor de bouw van Metro 3 werden ondertussen nog eens met 400 miljoen euro naar boven bijgesteld tot 2,65 miljard euro. De Brusselse regering blijft het project wel verdedigen. De werken zijn bovendien te ver gevorderd om ze te stoppen. Volgens de Brusselse minister van Financiën Sven Gatz ligt ‘het point of no return’ al ver achter ons.
Verweer
De aannemers die de metrotunnel onder het Zuidpaleis moeten graven, verweren zich op de nieuwssite Bruzz tegen de kritiek van de MIVB. “Door onvoorziene omstandigheden is de opdracht veranderd en dat is de verantwoordelijkheid van de MIVB”, zegt Florence Bribiosia, woordvoerder van het consortium op Bruzz. “Door onvoorziene omstandigheden in de ondergrond zijn technische problemen opgedoken, waardoor wij de werken niet verder kunnen zetten. Onder meer omdat we de veiligheid niet kunnen garanderen.
Volgens het consortium moet de opdracht herzien worden. “De situatie is complex en belangrijk”, besluit Bribosia op Bruzz. “Een open dialoog is daarom essentieel. Wij willen zeker geen polemiek creëren.”
Dit artikel is afkomstig van zusterpublicatie RailTech.be.
Meer te weten komen over de spoorsector in België? Je zichtbaarheid vergroten op de spoormarkt van het buurland? Registreer je dan nu voor RailTech Belgium 2023 of bekijk onze mogelijkheden voor exposanten en partners.
Lees ook:
Men had vast met breder sneltrammaterieel in bestaande tunnels dezelfde capaciteitsverbetering kunnen bereiken en met geringe investering in het bovengrondse net doorgaande diensten aan kunnen blijven bieden, maar de politici die zelf nooit in het openbaar vervoer zitten, hebben liever prestigeprojecten (“een hoofdstad moet een metro hebben”) die reizigers tot overstappen dwingen.
Nodeloze extra bouw, nodeloze overstaptijd, nodeloos mensen naar de eigen auto gejaagd – heel duurzaam allemaal.