ProRail alsnog overstag: samen netcongestie aanpakken
ProRail heeft een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan haar ‘verkiezingsagenda’, die nu is omgedoopt in ‘aanbod aan de formatie’. Het hoofdstuk is genaamd ‘Netcongestie aanpakken, landelijk actieplan voor energie en mobiliteit’. Hiermee sluit ProRail aan bij de denkwijze van het initiatief ‘Energie in het OV’. Deze denktank, bestaande uit tal van maatschappelijke organisaties en marktpartijen, presenteerde vorige week nog een investeringsagenda voor het meervoudig gebruik van OV-elektriciteitsnetwerken.
Overigens was ProRail zowat de enige ontbrekende partij tijdens de bijeenkomsten van ‘Energie in het OV’, ondanks herhaalde verzoeken vanuit diverse geledingen van de denktank om óók mee te denken en ontwikkelen in een doortimmerde aanpak om de landelijk heersende netcongestieproblematiek het hoofd te kunnen bieden.
Alle deelnemende partijen aan ‘Energie in het OV’ (OVNL, Netbeheer Nederland, ABB, Accenda, BAM, Connexxion, ENEXIS (namens alle overige netbeheerders), Entrance (RUG en Hanzehogeschool), ESRI Nederland, Firan, Greener batteries, GVB, Haagse Hogeschool, Hedgehog Applications, HTM, Quinteq, Railcenter, Refurb Battery, Regiotram Utrecht, RET, Royal HaskoningDHV, Ricardo Rail, ROCC, Siemens, Stevin, Strukton Power, Strukton Rail NL, T-Systems en Topsector Energie) vervolgden de ingeslagen weg gewoon, in het belang van Nederland.
Vorige week kwam het Expertpanel Netbeheer – samengesteld uit de beste techneuten van de reguliere netbeheerders én die van het elektriciteitsnet van het OV – weer bijeen, nu om in een innige samenwerking de beste ideeën voor een meervoudig gebruik van OV-elektriciteitsnetwerken te verwerken in een investeringsagenda waartegen de politiek alleen nog maar ‘ja’ hoeft te zeggen om een (aanzienlijk) deel van de netcongestie tegen te kunnen gaan.
De deelnemers aan ‘Energie in het OV’, die al bijna een jaar lang over hun eigen schaduw heenstappen om samen tot (deel-)oplossingen voor de landelijke netcongestie te komen, waren vandaag dan ook blij verrast toen hen het epistel van ProRail onder ogen kwam, waarin de spoorbeheerder tot een ommekeer in denkwijze lijkt te zijn gekomen, getuige de tekst: ‘We zoeken dat in een gezamenlijk actieplan, waarbij mobiliteitaanbieders, bedrijfsleven en netbeheerders onder regie van het Rijk werken aan het beperken van netcongestie. Het spoor kan daar een grote rol in spelen. Denk daarbij aan de mogelijkheden voor bijvoorbeeld de opslag van energie in accu’s bij voedingspunten langs het spoor.”
“We juichen deze nieuwe denkrichting van ProRail enorm toe”, zeggen vertegenwoordigers van ‘Energie in het OV’ tegen SpoorPro. “We zijn blij verrast, dat moge duidelijk zijn.”
Het feit dat ook ProRail nu denkt aan gezamenlijk optrekken om de netcongestie tegen te gaan, maakt het werk van Nationaal coördinator netcongestie laagspanningsnetten Stephan Brandligt mogelijk een stuk eenvoudiger. Hij ontving op woensdag 3 april de ‘Investeringsagenda Energie in het OV op hoofdlijnen’. Brandligt is inmiddels een lobby begonnen richting de politiek om de – voor Nederland even broodnodige als voordelige – agenda uitgevoerd te krijgen.
Voor de volledigheid nemen we hieronder het hoofdstuk mee dat ProRail toevoegde aan haar ‘politiek advies’ richting de formerende partijen:
Voor de overgang naar duurzame logistiek is het noodzakelijk dat de netcapaciteit wordt vergroot. Die is nu te beperkt. Daarom zet ProRail zich in voor een actieplan energie en mobiliteit voor korte en middellange termijn.
We roepen het kabinet om mobiliteit te prioriteren bij verdeling netcapaciteit en de toepassing van wet- en regelgeving te vereenvoudigen.
Wat vraagt dit van het kabinet?
De verduurzaming van mobiliteit is essentieel om de nationale klimaatdoelen te kunnen behalen. Netcongestie belemmert de transitie naar duurzame en betaalbare mobiliteit. Slimme keuzes, prioritering en goede samenwerking rond dit vraagstuk zijn daarom belangrijk. We zoeken dat in een gezamenlijk actieplan, waarbij mobiliteitaanbieders, bedrijfsleven en netbeheerders onder regie van het Rijk werken aan het beperken van netcongestie. Het spoor kan daar een grote rol in spelen. Denk daarbij aan de mogelijkheden voor bijvoorbeeld de opslag van energie in accu’s bij voedingspunten langs het spoor.
Geef mobiliteit prioriteit in de verdeling van netcapaciteit
De komende jaren groeit de vraag naar duurzame mobiliteit van personen en goederen sterk. Daar moet het mobiliteitssysteem klaar voor zijn. Het openbaar vervoer, waaronder per spoor, kan daarin voor personenvervoer een sleutelrol spelen. Het spoor loopt echter, net zoals andere modaliteiten, tegen beperkingen als gevolg van netcongestie aan. Dit remt de hoognodige transitie naar duurzame mobiliteit. Door prioriteit te geven aan mobiliteit en met name het openbaar vervoer bij de verdeling van beschikbare netcapaciteit, kan mobiliteit mee blijven groeien met de vraag. Tegelijkertijd kan de mobiliteitssector ook oplossingen bieden.
Versterk de uitvoerbaarheid van spoorprojecten
De uitvoerbaarheid van de spooragenda staat onder druk door complexe wet- en regelgeving, krapte op de arbeidsmarkt, financiële tekorten en (mogelijke) stikstofmaatregelen en klimaatverandering. Denk aan complexe regels voor het gebruik van emplacementen en projecten met een grote ecologische onderzoekslast, waarbij steeds rekening moet worden gehouden met nieuwe inzichten of eisen. Of aan de steeds lastiger vorm te geven planning van werkzaamheden als gevolg van personeelstekorten bij aannemers. Door wet- en regelgeving te vereenvoudigen en in te zetten op een vitale arbeidsmarkt voor technische beroepen kan de uitvoerbaarheid van de spooragenda versterkt worden.
Lees ook:
- Investeringsagenda ‘Energie in het OV’ klaar om uitgevoerd te worden
- Regels frustreren energietransitie: ‘Liever geen accu in waterrijke omgeving’
- Op zoek naar 25 miljoen voor ‘Energie in het OV’-pilots
- RET-assetmanager Vliegenthart: ‘OV-bedrijven moeten in de Energiewet komen’
- RET verwacht groen licht om ‘stroom te mogen gaan verkopen’
- Ministerie EZK ziet heil in project ‘Energie in het OV’
- De Energiebank: wereldprimeur voor RET, Strukton Rail en Hedgehog
- RET start pilot met energiebank langs trambaan: ‘unplugged onderstation’
- RET dient langverwachte aanvraag in om stroom te leveren via ‘langste verlengsnoer van Rotterdam’
Misschien kan de nationale overheid dan eens strategisch initiatief tonen door de nog niet elektrische lijnen te elektrificeren met “bijvoorbeeld de opslag van energie in accu’s bij voedingspunten langs het spoor” als eerstelingen.
Hoeveel vliegen in 1 klap zijn dat? Netcongestie aanpakken, sneller optrekken (en meer vermogen voor goederentreinen), lagere exploitatiekosten (en dus minder subsidies!), geen lokale uitstoot van CO2 / stikstof / fijnstof, lang renderende investering, …