Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten heeft woensdag een brandbrief gestuurd aan de Tweede Kamer over de netcongestie die Nederland dreigt te laten vastlopen. “Netcongestie begint ook in toenemende mate een knelpunt te worden in de mobiliteit”, stelt Jetten in de Kamerbrief. Opmerkelijk genoeg komt Jetten daarna ook met een mogelijke oplossing voor het energieprobleem, namelijk die mobiliteitssector zelf.

Een meervoudig gebruik van het elektriciteitsnet van het openbaar vervoer kan de netcongestie namelijk verlichten. Jetten wil daar graag meer over weten en daar komt Energie in het OV om de hoek kijken. Begin november staat er daarom al een afspraak op de rol op het ministerie van EZK met een aantal spoor- en ov-partijen.

“Netcongestie begint ook in toenemende mate een knelpunt te worden in de mobiliteit”, schrijft Jetten in zijn brief. “ProRail verwacht dat netcongestie in toenemende mate impact heeft op geplande intensiveringen van de dienstregeling: bij nieuwe, langere of extra treinen is het (tijdig) krijgen van verzwaarde of nieuwe netaansluitingen een toenemend probleem. Voor bussen is netcongestie een vast onderwerp op de agenda van het Bestuursakkoord Zero-Emissie Bus (BAZEB). Bij elke concessie die nu verduurzaamd wordt met batterij-elektrische bussen is er behoefte aan aansluitpunten op het net voor laadinfrastructuur. In de aanbesteding kan zo het dilemma ontstaan tussen verduurzaming en continuïteit van de concessie.”

Daar schetst Jetten de problematiek, die vooral zijn partij eigenlijk had moeten zien aankomen. Verduurzaming staat bovenaan de agenda van D66, maar de voorwaarden óm te verduurzamen, daar is niet erg over nagedacht. Dat geeft Jetten in de brief eigenlijk onomwonden toe. In het tweede deel van de brief komt hij met een mogelijke (deel)oplossing voor de netcongestie. “Tegelijkertijd kan het OV ook een bijdrage leveren aan het verlichten van netcongestie, bijvoorbeeld door innovatie in de energievoorziening van de treinen. Mogelijke oplossingen zijn bijvoorbeeld het gebruik van energieopslag en accu’s bij de voedingspunten langs het spoor. EZK, IenW en ProRail zijn in gesprek om de mogelijkheden hiervoor verder te verkennen.”

Expertpanel netbeheer

Bij het gesprek begin november zijn meerdere partijen uit de spoorwereld aanwezig, waaronder vertegenwoordigers van het project Energie in het OV. Dit project stelt op haar website het probleem heel duidelijk:

“Nederland gaat over op duurzame energie, zoals zonne- en windenergie. Dit brengt uitdagingen met zich mee. De vraag naar elektriciteit neemt snel toe. Elektrische voertuigen worden steeds populairder, wat leidt tot een toename in het elektriciteitsverbruik. Daarnaast gebruiken bedrijven en huishoudens steeds vaker energie-efficiënte technologieën, zoals warmtepompen en zonnepanelen, wat eveneens de vraag naar elektriciteit vergroot.”

Maar Energie in het OV kent ook de oplossing: “Het elektriciteitsnet voor het openbaar vervoer heeft enorme onbenutte capaciteit, met slechts 20% in gebruik voor het ov. Dit betekent dat 80% van deze capaciteit ongebruikt blijft. Door deze capaciteit in te zetten voor het bredere elektriciteitsnet, kunnen we actief bijdragen aan het verminderen van de overbelasting en een duurzamere energietoekomst bevorderen. Dankzij nieuwe technologieën kunnen we elektriciteit efficiënt opslaan en verdelen, zonder de stad open te breken. Dit stelt ons in staat om het elektriciteitsnet optimaal te benutten en te zorgen voor een duurzamere en stabielere energievoorziening.”

Uit betrouwbare bron verneemt SpoorPro dat er tijdens de bespreking begin november aangestuurd zal worden op het aanstellen van een ‘expertpanel netbeheer’, bestaande uit ‘gewone’ netbeheerders en OV-netbeheerders. Want daar begint het volgens het projectteam: “Goed samenwerken tussen verschillende belanghebbenden, zoals overheden, bedrijven en de samenleving. Verder is er natuurlijk budget nodig, want vooruitgang vereist financiële middelen, dus is strategische planning en slimme investering van bestaande budgetten cruciaal.Verder wordt het  aanpassen van verouderde regelgeving cruciaal om ruimte te creëren voor innovatieve oplossingen en de transitie naar duurzame energie te versnellen.”

Lees ook:

• De Energiebank: wereldprimeur voor RET, Strukton Rail en Hedgehog
• RET start pilot met energiebank langs trambaan: ‘unplugged onderstation’
• Reststroom van treinen helpt ook de EV-bus vooruit
• RET dient langverwachte aanvraag in om stroom te leveren via ‘langste verlengsnoer van Rotterdam’
• RET bestrijdt stroomtekort met metronet: ‘Groot landsbelang’
• ‘Jaarlijks gaat er onnodig 120 GWh aan remenergie verloren’
• SGP stelt Kamervragen over mogelijkheid koppelen bovenleidingen aan laadpalen
• Bovenleidingen als oplossing voor het overvolle elektriciteitsnetBovenleidingen als oplossing voor het overvolle elektriciteitsnet