Merwedelijn lijkt streepje voor te hebben op Lelylijn en Nedersaksenlijn

De Merwedelijn in Utrecht staat beter voorgesorteerd ten opzichte van de Lelylijn of Nedersaksenlijn als het gaat over de aanleg van nieuwe lijnen. Volgens premier Mark Rutte zorgt het huidige model voor verdeling van middelen ervoor dat er te weinig in dunbevolkte regio’s terecht komt. Of dat betekent dat dat model nu ook op de schop gaat, laten de beleidsbepalers in het midden.

“Je merkt dat de modellen die we in Nederland hebben – om geld te verdelen – weinig rekening houden met het feit dat er ook gebieden zijn waar op een groter landoppervlakte minder mensen wonen. Mensen die nog steeds wél gebruik willen maken van deze belangrijke voorzieningen”, aldus Rutte tijdens een persconferentie vorige week.

Het kabinet zou deze constatering moeten aangrijpen om het model op de schop te gooien, leek kamerlid Krul te opperen op Twitter. “Nemen we nu definitief afscheid van de maatschappelijke kosten-batenanalyse als besluitvormingsinstrument bij het aanleggen van infra? Niet meer rendement als belangrijkste doel, maar goede bereikbaarheid?”

Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat is evenwel niet van plan het model voor een Maatschappelijke Kosten- en Baten-Analyse (MKBA) bij het grofvuil te zetten. “We hebben wel een instrument nodig om te verdelen. In dit model zal voortaan wel meer naar brede welvaart gekeken worden, waardoor regio’s beter aan bod komen.”

Noord-Nederland vreest dat het opnieuw mis zal grijpen, want in de verdeling van 7,5 miljard euro voor weg en spoor die het kabinet vorig jaar in haar begroting voor IenW opnam ging er bijzonder weinig geld naar het noorden en oosten van het land. Na diverse protesten en lobby’s beloofde het kabinet dat er dit voorjaar alsnog naar een ‘eerlijker’ verdeling van het geld gekeken zou worden. Daarbij zou het dan met name gaan over de aanpak van het spoorknooppunt bij Meppel, het eerste deel van de Nedersaksenlijn van Veendam naar Stadskanaal en voor de autoweg N33.

Het gegeven dat minister Harbers en staatssecretaris Vivianne Heijnen zich tijdens het verkeersdebat op de vlakte hielden over die projecten, zou zomaar eens kunnen betekenen dat de Nedersaksenlijn op de lange baan geschoven worden, constateert het Dagblad van het Noorden. Ook de verbeterde spoorverbinding van Zwolle via Twente naar de Duitse Münster lijkt niet in de korte termijnplannen van het kabinet voor te komen.

Heijnen: Merwedelijn scoort goed in ‘de modellen’

Nou kunnen er voor onbepaalde tijd sowieso geen nieuwbouwprojecten worden gestart, door de op 17 maart door het kabinet afgekondigde bouwstop. Dit vanwege de stikstofcrisis, het personeelstekort in spoor-, weg- en waterbouw, de stijgende prijzen van grondstoffen en materialen en de leveringsproblemen ervan. Die bouwstop schoot bij diverse regio’s in Oost- en Noord-Nederland alsmede Zeeland in het verkeerde keelgat en dat leidde tot verschillende boze brieven richting de Kamer en het ministerie van IenW.

Kamerleden als Habtamu de Hoop namens PvdA en GroenLinks, Stieneke de Graaf van de ChristenUnie en Chris Stoffer van de SGP, mede namens BBB, voelden tijdens het verkeersdebat wel aan dat het weer de verkeerde kant op ging voor de regio’s buiten de Randstad. Ze kregen daarbij hulp uit onverwachte hoek, toen VVD’er Daniel Koernuis stelde dat het kabinet de aanleg van de 1,5 miljard kostende Merwedelijn maar moest uitstellen, ten gunste van projecten buiten de Randstad. Chris Stoffer opperde daarop dat de investering in een grote fietsparkeerplaats bij station Utrecht beter in het spoorknelpunt Meppel gestoken kan worden. Koerhuis was tijdens de Vaststelling van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2023 afgelopen november ook al kritisch over de Merwedelijn.

Maar dat kan allemaal niet, volgens ‘de modellen’, antwoordde staatssecretaris Heijnen daarop. “De Merwedelijn scoort daarin gewoon heel goed. Ik weet ook wel dat meneer Koerhuis graag een andere afweging had gezien.’ Heijnen gaf wel aan dat de Lelylijn en de Nedersaksenlijn wat haar betreft niet op de hele lange baan geschoven zullen worden. “Ik hecht daar veel waarde aan. De Lelylijn blijft een grote prioriteit en we blijven er vol op inzetten dat najaar 2024 de startbeslissing daarover valt.”

Lees ook:

• Noord-Nederland: ‘Wij hebben de Randstad niet nodig’
• Landelijke raadpleging over Lelylijn van start
• Lobby noordoost-Nederland beloond door Tweede Kamer: 113 miljoen voor spoorinfra
• Kamerpartijen pleiten voor miljoeneninvestering infra in “onderbedeeld” Noord-Nederland
• Noordoostelijke provincies trekken samen op om Nedersaksenlijn toch voor elkaar te krijgen
• Minister Harbers in Kamerbrief hoopvol over Europese financiering Lelylijn