Bovenleidingen als oplossing voor het overvolle elektriciteitsnet
Bovenleidingen van trams, treinen en trolleybussen koppelen aan laadpunten om elektrische voertuigen op te laden; de spoorsector ziet het wel zitten. De bovenleidingen worden immers niet altijd volledig benut en kunnen goed stroom leveren op gunstige locaties. Technisch is het mogelijk, alleen de wetgeving staat het nog niet toe.
Vervoerders zijn al volop bezig om de bovenleidingen waarmee de voertuigen van elektriciteit worden voorzien, beter te benutten. De capaciteit van de bovenleidingen wordt namelijk niet altijd volledig gebruikt. ‘s Nachts rijden bijvoorbeeld een stuk minder treinen. Technisch is het mogelijk om elektriciteit van bovenleidingen als het ware te exporteren. De spanning die op de bovenleiding staat, kan worden omgezet naar laadspanning.
Het grootste net van bovenleidingen is in bezit van ProRail. De spoorbeheerder kijkt nadrukkelijk naar mogelijkheden om dat net in te zetten en elektriciteit te leveren aan meer dan alleen treinen. ProRail is momenteel bezig om bouwplaatsen langs het spoor te verduurzamen. Juridisch is dat complex, maar technisch lukt dat goed. De spoorbeheerder kan vrij nauwkeurig uitrekenen hoeveel stroom de treinen zullen verbruiken, aangezien ze volgens een vaste dienstregeling rijden. Daarmee kunnen ze ook goed bepalen hoeveel stroom ze beschikbaar kunnen stellen voor derden.
Het spoor van ProRail loopt vaak langs snelwegen. De spoorbeheerder geeft aan dat het niet ondenkbaar is dat zij laadpleinen voor vrachtwagens langs de snelweg van stroom kunnen voorzien. Vaak zijn dat afgelegen plekken waar het elektriciteitsnet momenteel nog niet genoeg capaciteit heeft. Het is dan niet nodig om de grond open te breken en een kabel aan te leggen. Ook bouwplaatsen in de spoorse omgeving kunnen profiteren, bijvoorbeeld om ’s nachts elektrische bouwmachines op te laden.
Potentie
Ook energieleveranciers in Nederland zien de potentie die de vervoerders aangeven. Vattenfall laat in een reactie weten zeker mee te willen denken over de inzet van het netwerk dat ProRail en vervoerders in Nederland hebben liggen. Dat kan volgens de energieleverancier voordelen opleveren om bijvoorbeeld netcongestie tegen te gaan.
Netcongestie ontstaat als het elektriciteitsnet niet meer elektriciteit aankan, oftewel als teveel vermogen tegelijk door het net moet. Vergelijk het met een snelweg die vol staat met auto’s. Op een gegeven moment komt de auto niet meer op de bestemming aan. De bovenleidingen van de vervoerders staan als het ware niet altijd vol met auto’s. Op het moment dat minder treinen rijden, is er nog genoeg ruimte op het net. Op dat moment kunnen de vervoerders helpen het elektriciteitsnet te ontlasten.
Volle agenda
Voordat het zover is, moeten nog wel veel stappen gezet worden. De wet zou aangepast moeten worden om ervoor te zorgen dat vervoerders op een bepaalde manier toch elektriciteit mogen verkopen. ProRail en de vervoerders zien daar zeker potentie in en dragen graag maatschappelijk een steentje bij in de energietransitie. Toch zullen ze daar niet de eerste stap in zetten. De agenda van de partijen in de sector is al vol genoeg en zelf hebben zij geen belang bij het beschikbaar stellen van de bovenleidingen.
De energieleveranciers staan open voor een samenwerking, maar ook niet te trappelen. Vattenfall laat weten dat ze eerst zouden moeten onderzoeken hoeveel capaciteit daadwerkelijk beschikbaar is in de bovenleidingen. Mochten de resultaten daaruit positief zijn, dan is het goed mogelijk om software te ontwikkelen die auto’s of vrachtwagens oplaadt, zonder dat het ten koste gaat van de dienstregeling van de vervoerder.
Dit is een ingekorte versie van een productie van zusterpublicatie OVPro. Het volledige verhaal lees je hier.
Lees ook:
Deze truc werkt natuurlijk niet in Leiden, Apeldoorn, Groningen en Eindhoven, om maar een paar voorbeelden te noemen. Begin maar met tram- en trolleynetten uit te breiden. Ik bedoel, een respectabele stad als Eindhoven verdient toch een lightrail- of tramnet? Sowieso zou een fallback scenario, een achtervang voor het NS-net nuttig zijn in de Brabantse stedenrij, een economisch zwaartepunt in ons land met een uitloper naar Antwerpen. Te debiel voor woorden dat dat er niet is.
Ik gebruik de bovenleiding van de trams al jaren voor mijn wietplantage… niemand die het door heeft
De belangrijkste winst voor railvervoerders zit em in het voor 100% kunnen benutten van teruggeleverde remenergie van treinen. Dat scheelt fors knaken. Tevens biedt het NS op de stations de mogelijkheid om de kaartautomaten, verlichting, OV-chipkaart-apparatuur, liften etc ook vanuit de bovenleiding te voeden. Dan benut men zelf de eigen remenergie, en tevens vormt het een noodstroom-backup bij locale netspannings-uitval.