Het Overijsselse GSF Railinfra heeft een geluidscherm ontwikkeld waar ProRail in het kader van het Meerjarenprogramma Geluidssanering mogelijk heel wat aan heeft. De minischermen zijn ideaal voor plaatsen waar weinig ruimte is om geluidsschermen te plaatsen én voor plaatsen waar omwonenden graag wat uitzicht houden.

De SoundSafe Movable is een innovatief mini-geluidsscherm. Dit nieuwe concept maakt het mogelijk om geluidsschermen van drie meter hoog te vervangen door een negentig centimeter hoog geluidsscherm. “Dankzij de innovatieve fundering en draagstructuur is het mogelijk om deze geluidsschermen dicht bij de geluidsbron te plaatsen, terwijl de fundering op afstand van het spoor blijft”, legt directeur Jeroen Nijhof van GSF Railinfra uit. Nijhof en zijn compagnon Thomas Arts ontwikkelden de SoundSafe Movable.

De mini-geluidsschermen worden standaard vlak aan het spoor geplaatst, op 1.75 meter uit het hart van het spoor. Verder weg kan, maar dat reduceert de werking. “Dan zullen aannemers misschien denken ‘maar wat als we daar moeten werken?’ Ook daar hebben we rekening mee gehouden”, zegt Arts. Door de unieke scharnierende draagconstructie kan het hele geluidsscherm worden weggeklapt bij onderhoudswerkzaamheden.”

Zowel enkele secties als het gehele scherm kunnen zo eenvoudig worden verplaatst. “Zo’n sectie kan door één persoon worden ingeklapt”, knikt Nijhof. “Er kan zo altijd snel gehandeld worden. De panelen kunnen bovendien zowel in gesloten als geopende stand worden vastgezet.”

De draagconstructie van de geluidsschermen staat op een speciaal voor dit doel ontwikkeld fundament. “Tijdens een buitendienststelling van één weekend kan er door één ploeg minimaal 500 meter aan geluidsscherm geplaatst worden”, aldus Arts. “Dat gaat dus aardig vlot.”

Onomstotelijk bewijs van effectiviteit

Dan waar de geluidsschermen voor bedoeld zijn: geluid saneren. De SoundSafe Movable weerkaatst het geluid van passerende treinen niet, maar absorbeert het. “De panelen zijn speciaal ontwikkeld voor een heel hoge geluidsabsorptie”, zegt Nijhof. “We hebben deze absorptiewerking in de praktijk getest, waarbij de effectiviteit van de schermen is gebleken, zelfs onder verschillende omstandigheden. We hebben de effectiviteit van onze schermen daarbij gerefereerd aan gangbare 2,5 en 3,5 meter hoge schermen.”

Om zowel het mechanische concept als de geluidsdemping van het concept te valideren en te testen werden diverse prototypes gebruikt. “Het onafhankelijk advies- en ingenieursbureau DGMR heeft akoestische metingen uitgevoerd en de uitkomsten daarvan vormden het onomstotelijke bewijs van de effectiviteit van de SoundSafe Movable”, aldus Nijhof.

De afscherming tussen de panelen, alsmede de onderzijde ervan, bestaat uit flexibel, geluidsdicht materiaal. Er ‘lekt’ dus ook geen geluid tussen de panelen door (overigens is de afscherming op bijgaand filmpje nog niet toegepast). “We hebben ook rekening gehouden met optredende stuwdrukken”, vertelt Arts. “Die zijn bepaald door metingen en simulaties en op basis daarvan konden we borgen dat het scherm bestand is tegen de druk en zuiging die passerende treinen creëren.

Schermen uitvoerbaar in hout en staal

De mini- geluidsschermen zijn dus bijzonder geschikt voor een stadse, maar ook dorpse omgeving. De schermen nemen weinig ruimte in, óók omdat ze vlak tegen het spoor kunnen worden geplaatst. De schermen bieden niet alleen goede bescherming tegen het geluid van passerende treinen, ontsieren de omgeving niet en bederven niet het uitzicht van omwonenden van het spoor. De minischermen van SoundSafe Movable kunnen worden uitgevoerd in hout en staal.”

De lage geluidsschermen kunnen dus een uitkomst zijn voor plaatsen waar er weinig ruimte is om geluidsschermen te plaatsen. ProRail is verplicht schermen te plaatsen waar het geluidsniveau van passerende treinen de 65 dB te boven gaat, gemeten aan de voorgevels van aan het spoor grenzende panden.

Nou zijn er ook plaatsen waarbij ProRail gezien deze norm verplicht is schermen te plaatsen, maar waar de bewoners liever geen geluidsschermen zien verrijzen. ProRail kwam bij het presenteren haar saneringsplannen in het kader van het Meerjarenprogramma Geluidsanering (MJPG) met een illuster voorbeeld: een aantal huizen in het Noord-Brabantse Berkel-Enschot. Daar wordt de norm overschreden, maar de bewoners van de betreffende woningen zeggen het geluid van de treinen niet meer te horen. Ze willen geen geluidsschermen pal voor hun deur, want dat zou het uitzicht over het spoor flink bederven. Toch wordt ProRail wettelijk gezien geacht daar schermen te plaatsen. Juist voor dit soort gevallen is de SoundSafe Movable mogelijk een uitkomst.

Jeroen Nijhof lacht. “Wie weet! We zijn nu in afwachting van de definitieve toelating door ProRail. Die verwachten we deze maand. Dan kunnen we de markt op met dit innovatieve product. Ik maak me sterk dat we zowel in binnen- als buitenland heel wat geluidsschermen kunnen leveren en installeren.”

Immers, zoals ProRail zelf wel beseft: niet iedereen zit te wachten op omgeving ontsierende geluidsschermen. Met de SoundSafe Movable snijdt het mes aan twee kanten.

Lees ook:

• Vrijgegeven rapporten geven inzicht in ontwikkeling geluidshinder
• Meerjarenprogramma Geluidsanering klaar: ‘Niet iedereen zit te wachten op een geluidsscherm’
• Raildempers maken spoor stiller in nog eens 17 gemeenten
• Steeds meer spoordempers geplaatst op het spoor om geluidshinder te beperken
• Liever minder of langzamer treinverkeer dan geluidschermen in Rheden
• ProRail selecteert 12 bedrijven voor ontwikkeling duurzame geluidsschermen