‘Het leven is risico nemen’

Nog 11 maanden, dan is het gedaan. Corina de Jongh neemt dan afscheid van haar rol als directeur van Railforum. Ja, zelfs afscheid van de spoorsector. Dat zal haar zwaar vallen, beseft ze zelf ook. “Ik heb een leven lang met veel passie en plezier in deze branche gewerkt. Ja, Railforum is mijn kindje, ik heb aan de wieg gestaan. Het zal niet meevallen om het los te laten, maar het gaat wel gebeuren.” Vandaag deel 2 van het tweeluik met Corina de Jongh.

In 2001 stapte Corina de Jongh in. Ze nam de uitdaging aan en werd directeur van Railforum. Ze deed dat vanuit haar standpunt ‘doek het maar op, tenzij…’ Logische vraag luidt dan: waar staat Railforum nu? Ze knikt. “Binnen vijf tot tien jaar volwassen, hè. Nou, we zijn nu dertig jaar verder en mijn stelling is: we verkeren in de puberteit. We zijn nog lang niet volwassen. Waarom ik dat vind? We hebben heel veel bestuurders en managers, maar meer behoefte aan flinke dosis ondernemerschap en leiderschap. We willen risico’s uitbannen in plaats van risico’s managen. Want kom, het leven is toch risico nemen? Als je geen risico meer neemt, zet je alles stil.”

Dan lijkt het misschien alsof Railforum sinds 2001 niets is opgeschoten, maar dat is niet waar. In de puberteit ben je één stap verwijderd van volwassenheid. “Ik had er zo mijn ideeën over en die heb ik uitgevoerd”, zegt De Jongh. “Ik heb het bestuur verjongd en ervoor gezorgd dat er mensen in zitten die nu de verantwoordelijkheid hebben. We hebben ook een jongerenafdeling opgericht. Zij pakken actuele thema’s op en durven een traditionele aanpak in vraag te stellen. Zij zijn van het gamen en hebben negen levens, dus zij denken nog al gauw ‘laten we het maar proberen!’. Maar dat gaat niet in het spoor. Verder wilde ik een cultuur waarin ‘blamen en shamen’ mogelijk is. Alles zichtbaar en transparant maken, alles. Alleen met zo’n instelling kun je samen verder komen. Maar dan moet iedereen daar wel in meegaan!”

Lef en doorpakken!

Het gaat dus vooruit in de spoorsector, maar niet snel. “Het is steeds twee stapjes vooruit en dan weer één achteruit”, zegt De Jongh. De snelheid van innovatie, van versterking, van optimalisatie, die blijft achter bij ontwikkelingen in de markt. En dat zie je ook. Je ziet bedrijven uit onze sector verdwijnen. Die zeggen gewoon, het kost te veel tijd, het kost te veel investering, het is te onvoorspelbaar. Maar ja, al bij al ben ik op zich heel positief over die 23 jaar, want het gaat beter. Al denk ik elke dag wel eens ‘ach zonde, het had sneller gekund, het had beter gekund, het had efficiënter gekund’. Met een beetje meer trots, vertrouwen en lef.”

“En dat heeft dus niet te maken met techniek”, gaat De Jongh verder. “Technisch kan alles tegenwoordig. Het heeft niet te maken met geld, want dat is zelden het echte probleem. Nee, het heeft te maken met leiderschap. Met verantwoordelijkheid nemen. Beslissingen nemen. Lef tonen. Doorpakken. Elkaar vertrouwen.”

De Jongh is dan helemaal ‘los’: “We hebben natuurlijk heel veel verantwoordelijkheden opgesplitst. Iedereen is maar verantwoordelijk voor een klein stukje. En wie is dan verantwoordelijk voor het geheel? Ja, wellicht een minister? Nou, dan weet je wel wat het beleid wordt. Geen risico’s. Alles onder controle, alles om die minister maar niet te laten vallen. Nou, dat werkt niet. En dan zit je ook nog met die tijdspanne van vier jaar natuurlijk… En tegelijkertijd zeggen we ‘ja, het is een markt hoor. We moeten concurreren.’ Tja, ik vind het niet heel logisch allemaal.”

Wie past zulke grote schoenen?

Anno 2024 bestaat het kantoor van Railforum uit vijf mensen, inclusief De Jongh zelf. Dan is er een bestuur, dat bestaat uit 11 mensen. “Waarom elf? Omdat we een voorzitter hebben en tien leden die elk een branche vertegenwoordigen. We hebben aannemers, consultants en vervoerders. Dat zijn bloedgroepen die allemaal hun eigen agenda hebben, hun eigen invalshoek ook. In het bestuur komen alle belangen en agenda’s bij elkaar, precies waar Railforum de meerwaarde kan leveren. ”

Verder bestaat Railforum uit 35 zelfstandige professionals, 35 partners, en 100 leden. “Maar bij die honderd leden werken weer heel veel mensen. Van sommige bedrijven zijn er drie of vier mensen actief in het netwerk, maar van een bedrijf als ProRail heb je het dan meteen over honderden mensen. Al met al zijn dat zo’n 3.000 actievelingen. Na de vervelende coronaperiode merken we nu dat er weer heel veel behoefte is aan netwerken, aan contact. En dus zijn onze bijeenkomsten weer allemaal ‘uitverkocht’. Dat is fijn, want dan weet je dat het zin heeft wat je doet, dat het gewaardeerd wordt en dat het iets oplevert.”

Grote vraag is nu wie Corina de Jongh op gaat volgen. Wie past zulke spreekwoordelijke ‘grote schoenen’? En weet ze het wel zeker, dat dit het moment is om te stoppen? Immers, de klus is nog niet af. “Nee, ik stop eind van het jaar. Echt. Het is ook goed dat er nu iemand anders komt. Iemand met een eigen visie op het geheel, die het misschien wel helemaal over een andere boeg gaat gooien. (schaterlachend) Misschien wordt het wel iemand die ik helemaal niet begrijp. En dat is ook prima, want anders had ik net zo goed kunnen blijven zitten.”

De werkwoorden

Ze is trots op een aantal zaken die ze heeft bereikt. De belangrijkste? Die bestaan uit de vier werkwoorden waar Railforum voor staat. “De eerste is ontmoeten. Wij laten mensen elkaar ontmoeten die dat anders nooit zouden doen. En als je elkaar niet ontmoet, kun je ook geen plannen maken om zaken te verbeteren. Daarmee komen we meteen bij het tweede werkwoord: verbinden. We verbinden mensen op basis van hun gezamenlijke ambitie, het verbeteren van dat maatschappelijke en/of economische rendement. Daar is iedereen altijd wel voor te porren, want iedereen wil het beter doen en iedereen wil een uitdaging.”

“Het derde werkwoord is inspireren. Dus we laten ze elkaar inspireren. Vaak is dat genoeg. Maar als we denken ‘er zit schot in, maar we hebben iets meer nodig’ dan kijken we of we mensen uit andere sectoren kunnen uitnodigen om hun verhaal te vertellen. Of mensen uit het buitenland die dan een doorkijkje kunnen geven over die berg, hoe je er samen overheen kunt komen. Het laatste werkwoord is verbeteren, dat we aanzetten tot actie. Dus dat die verbetering er daadwerkelijk komt. Hogere kwaliteit, waar mogelijk tegen lagere kosten: een hoger rendement dus.”

‘Het regent buiten…’

Voor zichzelf probeerde De Jongh die werkwoorden ook toe te passen. “Kijk, mijn ambitie toen ik begon was natuurlijk om die sector ‘effe’ naar zelfstandigheid te helpen. Naar volwassenheid. Dat er dus voldoende gezonde prikkels in dat hele systeem zouden zitten, waardoor elke partij en daarmee elke persoon geprikkeld zou worden om het beste uit zichzelf te halen. Dat is nog steeds mijn ambitie en dat blijft zo, totdat ik de deur achter me dichttrek.”

De Jongh merkt wel dat de spoorsector uit het verdomhoekje is gekomen. “We hoeven ons niet meer op elke verjaardag te verdedigen, dat we überhaupt in dat spoor werken en ons daarvoor te schamen, zeg maar”, lacht ze. “Een mooi voorbeeld daarvan vormden de Raildagen in september vorig jaar. Dat was voor mij echt wel een mijlpaal. Goh, bij al die bedrijven stond het personeel aan het publiek, waaronder ook veel kinderen uit te leggen waarom ze zo trots zijn op hun werk, op wat ze doen. En ja, ik denk dat daar alles mee begint.”

Ze heeft dus niet helemaal voor elkaar gekregen wat ze zich in 2001 had voorgenomen. Ze had de lat dan ook hoog gelegd. Maar in je eentje een hele maatschappij veranderen… Tja, voor wie is dat wél weggelegd. Ze sluit af met een verhaal dat vertelt hoe ze in elkaar zit. “Iemand zei ooit eens tegen mij, ‘Corina, het regent buiten. Jij wilt dat het stopt met regenen, hè? Maar dat kan jij niet regelen’. Dat dus. Gelukkig zijn er honderden actieve leden, een professioneel team en een betrokken bestuur, dus ik heb er alle vertrouwen in dat de railsector steeds volwassener wordt. Fijn dat ik daar met alle betrokkenen nog een klein jaartje aan mag bijdragen!”

Gisteren publiceerden we deel 1 van het tweeluik met Corina de Jongh.

Wil jij Corina de Jongh opvolgen als directeur van Railforum? Hier vind je de vacature!