Naast investeren in de werving van nieuwe treindienstleiders, zou ProRail meer aandacht moeten besteden aan de reden waarom de huidige treindienstleiders vertrekken. Dat zegt Michiel Boer van vakbond FNV Spoor. “De raad van bestuur zou er goed aan doen om zelf een rondje te maken langs de verkeersleidingsposten, dan kunnen ze zelf horen wat er speelt. De frustratie en het verdriet zijn erg groot.”

De uitzending van SpoorProTV van afgelopen week waarin Goof Lindijer van vakbond VHS Spoorprofessionals vooruit blikte op het onderzoek naar de werkbeleving op de verkeersleidingsposten van ProRail, maakte veel los bij treindienstleiders. Onder meer de kloof tussen management en de werkvloer, het bezuinigen op personeel en het samenvoegen van verkeersleidingsposten zorgen voor veel frustratie en woede. Zo blijkt uit reacties van kijkers. Daarnaast gaan de problemen verder dan alleen de post in Utrecht, zoals Lindijer suggereerde.

Robuuste bezetting

Vervangers voor de mensen die met pensioen gaan werden volgens treindienstleiders in het verleden pas gerekruteerd als de persoon ook daadwerkelijk weg was, waardoor er nog meer werk was voor minder mensen. VHS Spoorprofessionals is weliswaar samen met CNV Spoor de initiatiefnemer van het onderzoek, maar het merendeel van de verkeersleiders blijkt lid te zijn lid van FNV Spoor.

Ook deze vakbond zegt geen snelle oplossing te weten voor het personeelstekort. “We kunnen helaas niet zomaar een blik nieuwe treindienstleiders open trekken”, zegt Michiel Boer. Volgens de bestuurder van FNV Spoor kan ProRail wel meer doen om de huidige uitstroom te beperken. Die heeft in zijn ogen niet alleen te maken met de vergrijzing. “Steeds meer mensen geven aan dat ze het zat zijn of er gewoon niet meer tegen kunnen, maar daarmee wordt het probleem nog groter voor de mensen die blijven.”

Pijnlijke beslissing

De staking van april dit jaar was volgens Boer een enorm pijnlijke beslissing voor de leden van zijn vakbond die op de verkeersleidingsposten werken. “De reactie van ProRail tijdens de gesprekken die er aan voorafgingen, hadden iets van de strekking dat treindienstleiders zo toegewijd zijn dat ze toch het werk niet gaan neerleggen in deze moeilijke tijden van corona. Daarom zat er niets anders op om dat dan toch maar te doen. Maar staken is enorm pijnlijk, juist voor treindienstleiders. Ze draaien het hele jaar onregelmatige diensten en werken over om juist het tegenovergestelde te bereiken van wat ze met een staking zouden veroorzaken. Ik hoop daarom echt niet dat het nog een keer nodig is.”

FNV zegt het onderzoek naar de werkbeleving bij ProRail, zoals dat is voorgesteld door VHS Spoorprofessionals en CNV Spoor prima te vinden en er zeker aan mee te willen werken. “Zolang het een onderzoek is om de volledige problematiek in kaart te brengen. En dat gaat verder dan een probleem om voldoende nieuwe mensen aan te trekken. Het gaat dan om een onderzoek dat niet alleen kijkt naar mensen, maar ook naar communicatie, besturing, aansturing, organisatie breed dus. En daarnaast mag een onderzoek niet in de weg staan van het aanpakken van de problemen die al jaren bekend zijn maar telkenmale zijn weggewuifd.”

Tekst loopt door onder de foto.

Toch zou het oplossen van het personeelstekort en de werkbeleving geen hogere wiskunde moeten zijn, vindt Boer. “Begin september is duidelijk wie het onderzoek gaat doen, maar voor de korte termijn is de uitstroom er niet mee op te lossen. ProRail zou er daarom goed aan doen om het eerlijke verhaal te vertellen en medewerkers de kans te geven om hun frustratie en verdriet te uiten aan het bestuur. Maak een rondje langs de posten, erken het probleem en de extra inspanningen en bovenal, vertel mensen waar ze aan toe zijn en luister naar wat hen dwars zit.”

Minder treinen

Dat ziekmeldingen, de uitbraak van corona en de eerder stoppen met werken regeling genoemd worden als de oorzaak van het personeelstekort is volgens Boer niet terecht. “Het heeft wel zwakheden blootgelegd die er al waren. Dit speelde al veel langer.” Dat ProRail veel geld steekt in campagnes om nieuwe mensen te werven is leuk, zegt Boer “maar het zegt niets over de resultaten die ze er mee bereiken. Als er van de 7.000 kandidaten 75 overblijven die hun opleiding afronden is het effect minimaal. Ook daarna is er nog verloop. De vraag is hoe lang we zo nog kunnen blijven doorgaan om er voor te zorgen dat ProRail een goed product kan blijven leveren. Wanneer de problemen zo blijven, zit er niets anders op dan tijdelijk structureel minder treinen te laten rijden. Want naast je product hoor je ook verantwoordelijkheid te nemen voor de gezondheid van je medewerkers.”

Bekijk hier het interview met Goof Lindijer van VHS Spoorprofessionals:

Lees ook:

• ‘Werk op de verkeersleidingsposten is zo specifiek, dat kunnen weinig anderen’
• Drie bureaus in selectie voor studie naar werkbeleving verkeersleidingsposten
• Geen treinen tussen Driebergen-Zeist en Veenendaal door personeelstekort
• Roel Salden vertrekt als directeur Verkeersleiding ProRail
• Resultaat cao-overleg: onderzoek naar werkdruk op verkeersleidingsposten