“Als je eenmaal doorhebt hoe ERTMS werkt, dan is het eenvoudiger om mee te werken dan met ATB. Het systeem vertelt wat eraan komt, wat je hoort te doen en tot hoever je kunt rijden”, vertelde NS-machinist Mark van Dooren woensdag in de uitzending van SpoorProTV. Van Dooren is sinds 2016 betrokken bij het ERTMS-programma en deelt sinds die tijd gebruikersprocessen met vakgenoten, zodat ze hier eenvoudiger mee kunnen werken.

De NS’er doet dat samen met collega-machinisten en treindienstleider vanuit het Operationeel Kenniscentrum ERTMS (OKE). “Het OKE is een platform voor gebruikers door gebruikers, dus de mensen die echt met ERTMS gaan werken. Dat zijn er straks ongeveer 17.000 in Nederland. Zij kunnen daar hun informatie over ERTMS ophalen”, legt hij uit.

Donderdag om 15.00 uur houdt het OKE een talkshow waarin de laatste ontwikkelingen op het gebied van ERTMS worden gedeeld. “We proberen bij deze talkshow zo veel mogelijk eindgebruikers te betrekken om hun vragen daar te beantwoorden en te voeden met nieuws over ERTMS.”

Bekijk hier het interview met NS-machinist Mark van Dooren:

Aanwijzingen

Een van de onderwerpen die in de talkshow behandeld wordt, zijn de aanwijzingen die in 2022 vervangen worden door European Instructions (EI). Van Dooren: “Ieder land heeft een eigen set aanwijzingen of lastgevingen. Dat zijn met name situaties die bijzonder zijn op het spoor, bijvoorbeeld als een sein gestoord is of een wissel of overweg niet goed werkt. Dan geeft de treinverkeersleider een aanwijzing aan de machinist. Dat gebeurt nu nog in iedere EU-lidstaat op een andere manier. Die aanwijzingen willen we harmoniseren.”

Daarnaast wijst de machinist er op dat er voor ERTMS andere aanwijzingen nodig zijn dan voor nationale beveiligingssystemen, zoals ATB in Nederland en PZB in Duitsland. Hij vertelt dat als je in Nederland een rood sein wil passeren, dat je een aanwijzing STS (stoptonend sein) krijgt. Onder ERTMS is er geen rood sein. “Het kan daarbij zijn dat je tussen twee blokken staat, dus de aanwijzing STS is niet geschikt voor ERTMS. Daarom hebben wij een nieuwe aanwijzing nodig en in dit geval is dat een European Instruction.”

Het ERTMS-programma probeert de aanwijzingen zo op dezelfde manier te formuleren, zoals machinisten gewend zijn. Daarbij wordt met België opgetrokken. “We proberen samen met België een Nederlandstalig pakket te maken, zodat het Nederland en België gelijk getrokken wordt.” De aanwijzingen zijn al in de Europese regelgeving, de TSI, gedefinieerd. “Ieder vakje heeft een eigen nummertje. Nummer een is het treinnummer en nummer twee is het machinistennummer. Of je nu in Duitsland, Portugal of Nederland bent. Het is overal hetzelfde.”

Gebruikersproces

In de talkshow van het OKE wordt iedere editie een ERTMS-gebruikersproces toegelicht. Donderdag is er aandacht voor gebruikersproces 5. Van Dooren: “Gebruikersproces 5 beschrijft het passeren van een stoptonend sein of een SMB, een Stop Marker Board. Onder ERTMS moet je daar andere handelingen uitvoeren als onder ATB. In de talkshow leggen een collega-machinist en een treinverkeersleider uit wat dat betekent.”

Hij wijst erop dat de gebruikersprocessen aan de basis staan van de nieuwe regelgeving die straks branchebreed gaat gelden voor machinisten en treindienstleiders. De gebruikersprocessen zijn volgens hem “stap voor stap beschreven voor iedere mogelijke situatie” en worden in handboeken vastgelegd. “Bij de talkshow hebben de kijkers de ruimte om op de gebruikersprocessen te reageren en feedback te geven.”

Cold movement detector

Verder wordt tijdens de talkshow de cold movement detector behandeld, die ervoor zorgt dat het vertrekproces van een trein versnelt. “Het starten van een trein onder ERTMS Level 2 is iets anders dan onder ATB”, legt van Dooren uit. “Daar heb je buiten een lichtsein staan en een lampje vertelt je wanneer je kunt rijden en wanneer niet.”

Bij een trein uitgerust met ERTMS verloopt dit anders. “Wat bij ERTMS belangrijk is dat je een geldige positie hebt van je trein. Als je een trein uitzet dan verdwijnt de treinpositie na verloop van tijd. Als je de positie kunt behouden, dan versnelt dat het vertrekproces. Dan hoef je niet de verkeersleiding te gaan bellen. Dan kun je direct kijken naar de informatie die op je scherm binnenkomt.”

De talkshow van het OKE is donderdag om 15.00 uur. Inschrijven kan via de website van het ERTMS-programma.

Bekijk hier de volledige uitzending van SpoorProTV van woensdag 11 november: