Pilz stelt veiligheidsplan voor ’testkooien’ nieuwe treinen op

Automatiseringsbedrijf Pilz heef onlangs bij treinfabrikant Bombardier in Brugge een veiligheidsplan voor ’testkooien’ uitgewerkt, waarmee werknemers op een veilige manier de elektrische installaties van treinstellen kunnen testen. Voor die rijtuigen het internationale railnetwerk op mogen, moeten eerst diverse functionele en elektrische tests uitgevoerd worden.

“Afgewerkte rijtuigen worden via rail in de testkooi gereden, waar we starten met de elektrische controle”, licht faciliteitsmanager Marc Wuidart van Bombardier toe. “Daarbij wordt letterlijk elk draadje getest. Dat is een stevige klus, want er zitten meer dan vijfduizend aansluitpunten in één rijtuig.”

Testkooi treinen

“In de eerste kooi testen we de kwaliteit van de bekabeling en controleren we of de isolatie goed is. Hierna gaat het rijtuig naar een volgende testkooi, waar de functionele tests van A tot Z uitgevoerd worden. Die gaan van veiligheidstests zoals de dichtheid van de luchtleidingen en pneumatische tests van de remmen tot het klimaat en verwarming. Ook de omvormer vanaf de hoogspanning naar 220 en 380 V wordt gecontroleerd. De aanwezigheid van hoogspanning vereist toch een specifieke benadering, ook al omdat er enkele jaren terug een ongeval in het bedrijf gebeurde met de hoogspanning van 3 kV.”

Pilz werkte bij Bombardier een veiligheidsplan voor de testkooien uit, zodat de werknemers op een veilige manier de treinstellen kunnen testen. De basis van de installatie is een PSS 4000 safety PLC.

Voor de plaatsing van nieuwe installaties deed Bombardier een beroep op SPIE. “Bij dit project werd ons gevraagd om de technische uitwerking van de testkooien in goede banen te leiden. Onze specialiteit is de implementatie van de mechanische en elektrische kant van de installatie, maar voor het deel veiligheid deden we beroep op Pilz”, aldus sitemanager Hans Soulliaert van SPIE.

Risicobeoordeling

Salesmanager Kwinten Cantraine van Pilz: “We doorlopen altijd een complete veiligheidscyclus. “De eerste en verplichte stap is de risicobeoordeling, waarin alle risico’s in kaart worden gebracht en beoordeeld. Nadien wordt in het veiligheidsconcept samen met Bombardier gezocht naar werkbare en conforme oplossingen om de risico’s te reduceren. Zodra hierover een akkoord is, starten we met het veiligheidsontwerp waaronder het uittekenen van elektrische schema’s, programmatie, kabellijsten enzovoorts.”

Na afronding van de detailengineering kon SPIE starten met de praktische implementatie. SPIE was verantwoordelijk voor de correcte plaatsing van de diverse onderdelen, zowel op mechanisch als elektrisch vlak. Tot slot werd het geheel gevalideerd. “Alle onderdelen worden dan stap per stap gecontroleerd met behulp van een afschakelmatrix, waarbij nagegaan wordt of alles wel fysiek werkt en afschakelt zoals het hoort. Dat valideren is een zeer belangrijke stap die weleens vergeten wordt”, aldus Cantraine.

Veiligheid werkvloer

Veiligheidsingenieur Benoit Sioen van Pilz: “Destijds kon alle personeel de testsite gewoon opwandelen. Als eerste veiligheidsmaatregel werden gesloten hekken geplaatst om het een echte ‘testkooi’ te maken. Daarbij hebben we een toegangscontrole met RFID-badges ingevoerd zodat alleen bevoegd personeel toegang tot de testkooi heeft. Bovendien kan pas opgestart worden na het ingeven van een uniek gecodeerde sleutel.”

Behalve de veiligheid werd ook aan de werkbaarheid gedacht. Zo geven flitslampen aan wanneer de hoogspanning actief is. En als er een noodstop wordt geactiveerd, valt over de gehele kooi alle spanning meteen weg. Dat is ook zo bij het ongeautoriseerd openen van de hekken, dat bewaakt wordt met gecodeerde veiligheidsschakelaars PSENcode. Op de schakelkast kunnen werknemers meteen zien wat de status is van de noodstoppen en de toegangen. Dat maakt een snelle diagnose mogelijk en zorgt voor minder tijdverlies.

Resetten

Sioen: “Omdat het hier een grote onoverzichtelijke werkplaats betreft, hebben we een resetprocedure ingevoerd. Voor het starten dient men een verplichte ronde te doen om drie resetknoppen te activeren, één op het gelijkvloers, één boven en één in de werkput. Op deze manier wordt voorkomen dat er iemand ongezien in de zone kan achterblijven bij het inschakelen.”

“De veiligheidsinputs- en outputs worden allemaal aangestuurd via de PSS 4000 PLC. Hier is er één PLC geplaatst per twee testkooien. In de eerste testkooi bevindt zich de PLC, in de tweede een input en output-module die met elkaar zijn verbonden via SafetyNet. Er is dus één programma die twee testkooien aanstuurt.”

Bombardier is te spreken over het verhoogde veiligheidsniveau van de testkooien. Marc Wuidart van Bombardier: “De bevoegdheden van de testverantwoordelijke zijn toegenomen. Nu kan hij zelf de werkzaamheden stilleggen om bepaalde controles uit te voeren en onveilige situaties te voorkomen.”