Stikstofuitspraak RvS heeft gevolgen voor spoorbouw, maximale inzet op doorgaan van projecten
De uitspraak van de Raad van State (RvS) om een streep te zetten door de bouwvrijstelling voor tijdelijke stikstofuitstoot heeft gevolgen voor de bouwwerkzaamheden op en rond het spoor, maar een groot deel van de projecten kunnen vooralsnog doorgaan. Riet Schroven, directeur Projecten bij ProRail, sprak met SpoorPro over de gevolgen van de uitspraak en ziet juist ook kansen om de spoorbouw en het spoorverkeer nog sneller te verduurzamen.
Door de uitspraak van de Raad van State mogen bouwprojecten geen gebruik meer maken van de kortdurende bouwvrijstelling die inging per 1 juli 2021. Maar helemaal verrast door de RvS is ProRail allerminst, integendeel: “We hadden op voorhand al rekening gehouden met meerdere scenario’s”, aldus Schroven.
ProRail denkt niet dat veel projecten in de realisatiefase extra vertraging zullen oplopen door de uitspraak van de RvS. “Dan heb ik het over projecten met een onherroepelijke omgevingsvergunning of projecten die geen omgevingsvergunning nodig hebben. Ook onderhoud en beheer kan doorgaan. Het enige dat in sommige gevallen terug naar de tekentafel moet zijn de projecten die zich nog bevinden in de planuitwerkingsfase. Daar moeten we een extra berekening op toepassen”, aldus Schroven, daar aan toevoegende: “De risico’s zitten in de aanbestedingsfases van projecten. Daar moeten we nu een extra risicoanalyse op loslaten om nader in kaart te brengen wat de impact daarvan is.”
Schroven wijst erop dat de trein nog steeds een van de meest duurzame vormen van gemotoriseerd transport is. “We maken méér reizigers- en goederenvervoer mogelijk door reizen per trein makkelijker en aantrekkelijker te maken. Daarom voelde de uitspraak van de Raad van State wel een beetje dubbel voor ons. We gaan al jarenlang zo duurzaam als mogelijk te werk en willen dat juist steeds verder uitbouwen. Dan is zo’n uitspraak natuurlijk wel een extra horde op het spoor voor ons.”
‘Door creatief te blijven kijken, zie je wat voor mogelijkheden er zijn’
Volgens Schroven had ProRail al “enkele maanden geleden” ingecalculeerd dat het verduurzamingsproces voor de spoorbouw verder opgeschroefd zou moeten worden. “We hebben, aanvankelijk aan het begin van de oorlog in Oekraïne, een speciale ‘taskforce’ (niet alleen bestaande uit juristen, maar juist ook spoorwerkers vanuit de praktijk – red.) opgericht binnen ProRail. Dat ging eerst voornamelijk over de schaarste aan materiaal vanwege de oorlog, maar stukje bij beetje kwamen daar ook andere zaken bij kijken, zoals de gevolgen van corona en natuurlijk de wens om emissievrij te bouwen”, legt Schroven uit.
“We hebben in de tussentijd het beleid van al onze projecten geïdentificeerd. Eigenlijk waren we voor de uitspraak van de Raad van State al redelijk ver, omdat de verduurzaming van het spoor inmiddels tot onze kernwerkzaamheden behoort.”
EdesPoort is volgens ProRail een voorbeeld waarbij er samen met aannemers en ingenieursbureaus gezocht wordt naar manieren om duurzamer te bouwen. In dit geval om CO2-emissie reductie te bewerkstelligen. “Dan zie je dat de ontheffing in de bouwfase niet per se nadelig hoeft uit te pakken voor de harmonisatie van de natuur en de uitstoot van vervuilende stoffen. “We zijn binnen de ontheffing in de bouwfase met dat grootschalige project binnen de CO2-norm gebleven. Door creatief te blijven kijken en zaken opnieuw te wegen als dat nodig is, dan zie je wat voor mogelijkheden er allemaal zijn.”
Aanlevering bouwmateriaal grotere uitdaging
ProRail zet dus volop in op het “nóg sneller verduurzamen van de spoorbouwprojecten en de inzet van groener spoorvervoer”. Schroven denkt dat, ook na de uitspraak van de RvS, een groot deel van de projecten zonder vertraging doorgang kunnen vinden. Schoven: “De grootste uitdaging is niet de verduurzaming van het spoor, maar de aanlevering van het bouwmaterieel. Daar zien we veel schaarste en juist dat kan een bouwproces verstoren en vertragen.”
De komende weken wordt meer duidelijk over de exacte gevolgen voor de spoorbouw. Het kabinet zal de Tweede Kamer eind november informeren over de impact van de uitspraak en de oplossingsrichtingen. Op donderdag 15 december volgt daarop nog het Commissiedebat Spoor.
Lees ook:
