Teleurgesteld maar strijdbaar. Zo reageert Wim van Wegen, fractievoorzitter van D66 Noordoostpolder en bestuurslid van de initiatiefgroep Lelylijn op de eerste selectie van projecten voor het Nationaal Groeifonds. De Lelylijn viel buiten de selectie van de onafhankelijke adviescommissie, omdat de plannen niet voldeden aan alle criteria. Van Wegen vertelde woensdag in de uitzending van SpoorProTV dat betrokken partijen de plannen gaan aanpassen en opnieuw indienen, maar meer rekenen op het regeerakkoord van het nieuwe kabinet.

Volgens een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken maakt de Lelylijn in een volgende ronde opnieuw kans om te worden gekozen. Partijen die zich hard maken voor de spoorlijn zijn onder meer de provincie Groningen, de provincie Friesland en VNO-NCW.

“Het is een tegenvaller, want je hoopt altijd dat je project door de eerste selectie komt. Ik denk dat een aantal andere projecten wat verder in de planvorming zijn en wat meer op detailniveau. Dan denk ik bijvoorbeeld aan het doortrekken van de Noord/Zuidlijn”, aldus Van Wegen. “Het valt me op dat het vooral een Randstadfeestje is. Als het om infrastructuur gaat, dan moeten we naar heel Nederland kijken en ook de internationale component meenemen. De Lelylijn is een schakel naar Duitsland en Scandinavië.”

Buiten de Randstad kijken

“De helft van de Nederlanders woont buiten de Randstad en dat wordt bij infrastructuur nog wel eens vergeten. Nederland is te klein om een periferie te hebben. Maar eigenlijk wordt er wel een periferie gecreëerd doordat de rest van Nederland niet goed ontsloten is. Daarmee doe je een deel van Nederland tekort. Het ministerie moet de blik verruimen naar heel Nederland en ook buiten de Randstad kijken.

De komst van de Lelylijn is volgens Van Wegen een ‘no brainer’. “Er zijn al decennia lang plannen voor een spoorverbinding tussen de Randstad en het het noorden. Tot nu toe is het er nooit van gekomen, maar wij vinden dat de tijd er nu rijp voor is.” Hij wijst erop dat het merendeel van de politieke partijen de Lelylijn al hebben opgenomen in hun verkiezingsprogramma. Dit zijn CDA, ChristenUnie, D66, PvdA, Partij voor de Dieren, SGP, SP en VVD. Ook NS-directeur Marjan Rintel pleitte er eind vorig jaar voor om de Lelylijn op te nemen in het Nationaal Groeifonds. “Het moment is daar en we willen nu doorpakken”, zegt de fractievoorzitter.

Bekijk hier het video-interview met Wim van Wegen:

Beter vestigingsklimaat

Voor het noorden van Nederland is de Lelylijn van grote betekenis, vindt Van Wegen. “Je moet de Lelylijn niet zien als een doel op zich, maar een middel om sociaal-economische ontwikkelingen teweeg te brengen. Het zorgt voor economische groei en een beter vestigingsklimaat. Het noorden komt veel dichterbij de Randstad te liggen, waardoor je aan grootschalige woningbouw kunt denken. Er moeten de komende jaren honderdduizenden woningen bijgebouwd worden in Nederland. In het noorden is daar alle ruimte voor, maar dan moet de verbinding wel op orde zijn.”

Ook vindt Van Wegen het van belang om het Jaar van het Spoor naar de internationale componenten te kijken. “Je kunt de Lelylijn zien als een internationale schakel binnen het Europese spoornetwerk. Dan heb je het over de verbinding van de Randstad met het achterland in Duitsland, Scandinavië en Oost-Europa. Vanuit Europees oogpunt is de Lelylijn een hele interessante ontwikkeling.”

Beter vestigingsklimaat

Directeur Freek Bos van Rover vindt het positief dat er vier OV-projecten in de eerste selectie zitten van het Nationaal Groeifonds. “Het is mooi dat veel mensen zich actief hard maken voor meer openbaar vervoer”, zegt hij. Bos vindt het een razend knappe en mooie prestatie dat de Lelylijn nét niet door de selectie is gekomen, omdat de lobby volgens hem nog niet zo lang loopt.

Hij wijste erop dat er in de Kamerbrief van oud-minister Wiebes en demissionair minister Hoekstra staat dat het niet om een inhoudelijke afwijzing gaat, maar dat het meer een procesafweging is. “Dat geeft aan dat openbaar vervoer steeds meer op de agenda komt te staan. Het is een aanmoediging naar iedereen in het noorden maar ook elders in het land om goede projecten in te dienen. Deze OV-projecten kunnen zorgen voor verduurzaming van het land om zo de maatschappelijke doelen die we hebben makkelijker te realiseren.”

Impactfonds

Volgens de reizigersvertegenwoordiger is er naast het Nationaal Groeifonds ook een Impactfonds nodig. “In dit fonds kunnen we kleinere maatregelen kunnen opnemen die een veel groter effect kunnen hebben. Bijvoorbeeld hogere bijdrages voor de exploitatie van het openbaar vervoer, zodat we een hogere frequentie kunnen rijden. Dit is een kleine maatregel, maar het maakt het product veel aantrekkelijker en verhoogt de kwaliteit van het openbaar vervoer. Daardoor kunnen we meer mensen op een duurzame manier en inclusief vervoeren.”

Het is volgens Bos zonde dat internationale spoorverbindingen nog niet gekozen zijn voor het Nationaal Groeifonds. Onder meer het voorstel voor een hogesnelheidslijn Utrecht – Arnhem – Duitsland viel buiten de selectie. “Hoe meer we substitutie kunnen verkrijgen vanuit de luchtvaart, hoe beter dat is voor onze maatschappelijke doelen. We hebben toch een klimaatakkoord te halen met zijn allen. Dit soort grote projecten om de verbindingen met het buitenland te verbeteren moeten we zeker uitvoeren.”

Bekijk hier het video-interview met Freek Bos:

Lees ook:

• Vier projecten maken kans op Nationaal Groeifonds, Lelylijn uitgesloten
• Ook NS is nu voor het realiseren van de Lelylijn
• ‘Met lightrailverbinding kan economische groei Zuid-Holland weer toenemen’
• Wisselende reacties op Groeifonds van 20 miljard
• ‘Kabinet moet aandacht houden voor langetermijnplannen spoor’