“De spoorsector is een van oudsher door de overheid gedomineerde wereld. Nu wordt er een markt gecreëerd, maar toetreding als buitenstaander in deze markt is nog steeds vrij lastig. Daarnaast zijn er heel veel afhankelijkheden in de spoorwereld. Deze aspecten hebben een negatief effect op de arbeidsmarkt”, zegt directeur Joost van Opijnen van SVO-rail in een interview met SpoorPro.

SVO-rail is een ingenieursbureau, gespecialiseerd in het flexibel bemensen van railinfra en -materieelprojecten. Spoortechnici van SVO-rail zijn via detachering of op projectbasis inzetbaar voor spoorse aannemers, ingenieursbureaus, materieeleigenaren, Notified Bodies (NoBo’s), onderhoudsbedrijven, brancheverenigingen en overheden.

Arbeidsmarkt

“Experts in een bepaald vakgebied kunnen maar bij vier bedrijven werken. En dat is beperkend voor de arbeidsmarkt. Op dit moment hebben technici twee keuzes om meer te gaan verdienen. Ze kunnen als zzp’er aan de slag of de branche verlaten. Dat vind ik zorgelijk. Ook in de energiewereld is er interesse voor spoorexperts. Daar is meer doorontwikkeling mogelijk. Ik zie dit als een gevaarlijke ontwikkeling. Veel mensen klagen over de arbeidsmarkt.”

“We houden een systeem in stand waarbij er maar een beperkt aantal ingenieursbureaus zijn die gespecialiseerd zijn in treinbeveiliging of energievoorziening. Deze bureaus liggen aan het infuus van ProRail, want er is maar één klant.”

Afhankelijkheden spoormarkt

“In 2010 zijn er een aantal spoorprojecten stilgelegd vanuit ProRail, waardoor de markt stil lag. Het Mistral-project werd bijvoorbeeld afgeblazen. Vier spoorbedrijven hadden daar op gerekend en daarvoor mensen aangenomen.” Het project Mistral was een project om alle B-relais te vervangen door elektronische systemen. “Er zitten heel veel afhankelijkheden in de spoormarkt. Dat is best heel spannend.”

“Ik heb daar bij ons eigen bedrijf maatregelen voor genomen. We zijn zowel actief aan de infra- als aan de materieelkant. Daarnaast hebben we ons aantal klanten verhoogd. We hebben nu 18 à 19 klanten waardoor we niet meer zo afhankelijk zijn van de geldstromen van ProRail.”

“Het is goed als de marktwerking opengegooid wordt en bijvoorbeeld buitenlandse bedrijven toetreden in de Nederlandse spoormarkt.” Buitenlandse bedrijven worden volgens Van Opijnen echter belemmerd. “De spoorwereld is één grote groep van collega’s. Als je weet dat Jan iets goed kan, dan vraag je hem.”

Rol overheid

De overheid heeft een belangrijke rol om de markt gezond te maken, vindt Van Opijnen. “Aan de ene kant zie je dat er vanuit Europa marktwerking wordt bepleit, maar aan de andere kant zie je ook weer ontwikkelingen die dit tegenhouden. Bij SVO-rail willen we de marktwerking die er niet is, mogelijk maken. Bij heel veel mensen is het niet bekend dat je van baan kunt wisselen zonder in te leveren op je arbeidsvoorwaarden. Je kunt bij ons snuffelen bij verschillende bedrijven en ook vast in dienst komen als je dat wil.”

“Mensen die voor ons werken zijn vaak wat meer senior. Ze zijn als technische professional heel ervaren en kunnen zelfstandig projecten bij ons uitvoeren. Vaak gaat het om ondernemende types, die het heel leuk vinden om verschillende dingen te doen. Zij hebben een hele stijle leercurve.”

“Maar ook mensen die de spoorsector niet zo goed kennen, kunnen bij ons terecht. Wij kennen de voordeuren, maar ook de zijdeuren. Als het in de markt wat minder gaat, dan kunnen wij ook iemand die net afgestudeerd is aan een baan helpen. Zelf als er op de corporate site staat dat er geen vacature is.”

Zelfstandige spoorwereld

Om de spoormarkt gezonder te maken, moeten we niet twijfelen over verzelfstandiging meent Van Opijnen. “Dit doet zeer, maar dit moet gebeuren. Uit de bedrijven die eerst bij NS hoorden, is veel inefficiëntie naar voren gekomen.”

“De stip op de horizon is een gezonde, zelfstandige spoorwereld. Ik denk dat we daaraan vast moeten houden. We moeten niet terugkrabbelen omdat dat voor een bepaald bedrijf negatief uitvalt. De marktwerking moet plaats hebben. Dit is een keuze die we in de jaren negentig hebben gemaakt. Wat Trump bijvoorbeeld wil, dat zijn banen uit de oude economie. Dat moeten we niet willen. We moeten een visie hebben op de toekomst.”