De Britse overheid heeft het personenvervoer per spoor tijdelijk in eigen handen genomen vanwege maatregelen die zijn getroffen voor het coronavirus. De private spoorvervoerders zijn voor minstens zes maanden van hun concessies ontheven. Commerciële spoorgoederenvervoerders blijven wel doorrijden. Deze aankondiging werd maandagochtend vroeg gedaan, net nadat er een uitgedunde dienstregeling voor het passagiersvervoer in werking trad.

Net als in Nederland werd ook in het Verenigd Koninkrijk op diverse plekken de richtlijnen voor het nemen van ‘sociale afstand’ genegeerd. De Britse premier Boris Johnson waarschuwde dat als burgers zich niet aan de regels houden, er strengere beperkingsmaatregelen worden ingevoerd.

Noodmaatregelen

Het Britse spoornetwerk is door middel van concessies verdeeld over private partijen, waaronder NS-dochter Abellio. Deze concessies zijn nu voor minstens zes maanden opgeheven. De Britse overheid neemt exploitatierisico’s op zich. De spoorvervoerders ontvangen nog wel een vergoeding voor het laten rijden van treinen.

Maandagochtend kondigde het ministerie van Transport een scala aan noodmaatregelen aan waarbij alle passagiersconcessies worden stopgezet. In feite betekent dit dat het grootste deel van de Britse spooractiviteiten in handen van de staat komt. Het Verenigd Koninkrijk startte in 1994 de privatisering van de spoorwegen die in 1997 werd afgerond. Het is voor het eerst sinds 1914 en 1939 dat de Britse regering dergelijke noodmaatregelen heeft getroffen.

“Overheid en spoorvervoerders in het Verenigd Koninkrijk hebben ingestemd met een verlaging van het serviceniveau vanwege het dalend aantal passagiers door de maatregelen die zijn genomen voor het coronavirus”, aldus het ministerie van Transport.

De afspraken tussen de overheid en de spoorvervoerders maken het mogelijk dat belangrijke spoorgoederendiensten kunnen doorgaan om het vervoer van goederen en voorraden te ondersteunen, terwijl passagiersdiensten blijven bestaan ​​voor de meest behoeftigen, aldus de verklaring. Ook zorgt het besluit er volgens het ministerie voor dat mensen van hulpdiensten en de National Health Service hun werk kunnen blijven doen.

Prioriteit spoorgoederenvervoer

Volgens Britse bronnen binnen de overheid krijgt het spoorgoederenvervoer maandag gedeeltelijke prioriteit. Nu de passagiersdiensten met ongeveer de helft zijn verminderd en de daldiensten zijn teruggebracht, is er meer ruimte op het spoor voor vrachtvervoer. De verwachting is dat maritieme, intermodale operaties die op dit moment getroffen zijn door problemen in de scheepvaart zullen herstellen en de komende maanden van vitaal belang zijn. Vrijdag werd in een live webinar van zusteruitgave RailFreight.com besproken dat de logistieke uitdagingen ervoor zullen zorgen dat de winst op korte termijn ligt in het instellen van prioriteitspaden voor vrachtvervoer per spoor.

Hoewel er geen details zijn vrijgegeven over de prioriteit van het vrachtvervoer, is het waarschijnlijk dat de extreem drukke West Coast Main Line hiervan kan profiteren. De West Coast Main Line verbindt Londen, de West Midlands, Noordwest-Engeland en Schotland en is de drukste spoorverbinding voor gemengd gebruik in Europa.

“Onze rol in de reactie op het coronavirus in Groot-Brittannië is duidelijk. Wij zorgen ervoor dat de belangrijkste werknemers, waaronder de NHS en de hulpdiensten, evenals voedsel, brandstof en medicijnen, veilig kunnen bewegen terwijl we samen deze uitdaging aangaan”, zegt Tim Shoveller, algemeen directeur van de Regio Noordwest en Centraal (NW&C), die de WCML beheert.

Nationale regeringen

De verregaande wijziging in het spoorvervoer vereiste de medewerking van nationale regeringen in het Verenigd Koninkrijk. De Schotse transportminister Michael Matheson zei dat ze de implementatie hadden besproken met partners in de spoorwegindustrie. “We weten dat het spoor een belangrijke dienst is bij het verplaatsen van passagiers en goederen door het hele land”, zei hij.

Matheson stemde samen met zijn Welshe en Engelse collega’s in met de maatregelen om het spoorwegnet op een radicale manier te gaan beheren. “Door over te stappen op een verkorte dienstregeling, kan prioriteit worden gegeven aan vracht, zodat goederen en noodvoorraden zoals medicijnen door het land kunnen worden vervoerd”, zei hij. “Er is een constructieve dialoog gevoerd met de spoorwegvakbonden, waarbij de discussie was gericht op de bescherming van het spoorwegpersoneel, terwijl zij een belangrijke bijdrage leveren om passagiers en goederen in deze uitdagende omstandigheden zoveel mogelijk in beweging te houden.”

Sinds de uitbraak van het coronavirus is het aantal passagiers in het Verenigd Koninkrijk met meer dan zeventig procent gedaald. Het vrachtvervoer nam daarentegen toe, omdat het tijdelijk profiteerde van een vermindering van zeevaart, als gevolg van vertraagde of geannuleerde afvaarten van intermodale containerschepen. De Britse regering noemt het goederenvervoer per spoor de sleutel tot het behoud van de nationale economie. De noodmaatregelen zullen minstens zes maanden duren.

Lees meer in ons Dossier over het coronavirus.